Situatie PAS-melders blijft zeer zorgelijk

8 maart 2022 | Door:  Bert Lowijs

Recent heb ik een klant bijgestaan in een beroepsprocedure bij de rechtbank. De zaak handelde over het afwijzen van het verzoek tot handhaving vanwege een zogeheten PAS-melding.

Spelers in de zaak

Nadat de bode alle partijen een plek heeft toegewezen in de zaal kan de zitting beginnen. De voorzitter, bijgestaan door twee andere rechters en een griffier, geeft aan wie de hoofdrolspelers zijn en in een keurig overzicht het verloop van het proces. Het begon op 11 oktober 2018 met diverse verzoeken om handhaving door de eisende partij MOB en Vereniging Leefmilieu. Ruim 3 jaar later zal er een uitspraak volgen van de rechtbank.

Eis

Na de inleidende woorden van de voorzitter krijgt de vertegenwoordiger van MOB en Vereniging Leefmilieu de gelegenheid om de eis nader toe te lichten. De vertegenwoordiger maakt hiervan gebruik en heeft het over golven van illegale situaties. Zo was er in de jaren ‘90 de zogeheten “Interimwet ammoniak en veehouderij” waarmee zo’n 4.000 veehouderijen moesten worden gelegaliseerd. Daarna zijn in de periode 2005-2009 veel veehouders uitgebreid zonder natuurvergunning, de zogeheten interimmers, en nu speelt het legaliseren van de zogeheten PAS-melders. Daarnaast rept de vertegenwoordiger over de werkelijke emissies uit veehouderijen, die veel hoger blijken te zijn dan verondersteld. Hij verwijst hiervoor naar het zogeheten CBS-rapport uit 2019. Aanvullend wil de vertegenwoordiger nog kwijt dat zijn cliënten met het indienen van de handhavingsverzoeken in 2018 de overheid hebben willen waarschuwen voor de schade die het Programma Aanpak Stikstof de natuur aanbrengt.

Verweerder

Vervolgens krijgt verweerder het woord die door een advocaat wordt vertegenwoordigd en bijgestaan door een toezichthouder en het hoofd van de afdeling Handhaving. De advocaat geeft in een korte reactie aan rekening te houden met een vernietiging van het bestreden besluit gezien recente rechtspraak over een soortgelijke zaak.

Vervolgens mag ik namens mijn klant zeggen wat ik van de zaak vind. Ik maak in algemene zin duidelijk dat mijn klant volgens de regels heeft gehandeld, altijd zo heeft gehandeld en ook niet anders wil dan handelen zoals de wet dat voorschrijft. Ook nu, in het kader van het legaliseren van zijn PAS-melding, volgt hij het hiervoor vastgestelde wettelijke kader. Daarna geef ik de voorzitter te kennen dat de kritiek die MOB en Vereniging Leefmilieu hebben op de door de overheid gekozen aanpak niet over de rug van mijn klant kan en mag worden uitgespeeld. Mijn klant heeft volgens de regels gehandeld en dat kan hem niet verweten worden. Het is dan ook niet fair dat MOB en Vereniging Leefmilieu zich via een individuele ondernemer tot de overheid richt in plaats van rechtstreeks.

Oplossing?

De beroepsprocedure zal niet leiden tot een oplossing voor de PAS-melders, zoveel werd tijdens de zitting duidelijk. Ook de inwerkingtreding van het zogeheten legalisatieprogramma PAS-meldingen niet. De uitspraak van de rechtbank laat zich tijdens de zitting al raden. Verweerder gaf het bij aanvang van de zitting al aan: het bestreden besluit zal worden vernietigd en verweerder zal een nieuw besluit moeten nemen.

Impact ondernemer

Tot slot heb ik de voorzitter duidelijk proberen te maken wat het allemaal met mijn klant doet. Altijd gehandeld zoals de wet voorschrijft, te beginnen in de jaren ’80 met het aanvragen van een hinderwetvergunning. Alle vereiste toestemmingen voor uitbreiding en/of veranderingen zijn sindsdien aangevraagd en verleend. En toch kan hij niet ondernemen zoals hij wil vanwege de door de overheid gekozen aanpak. Hem kan niets worden verweten, maar hij wordt toch gezien als een overtreder van de wet. Hebben wij in Nederland in de gaten welk leed schuilgaat achter mijn klant en wellicht veel meer PAS-melders? Een oproep aan de overheid om de PAS-melders meer in bescherming te nemen en niet vogelvrij te verklaren, is zeker op zijn plaats. Met het vrijgeven van bedrijfsgegevens van PAS-melders is het namelijk niet ondenkbaar dat meer PAS-melders in de situatie komen als mijn klant. Dit moet worden voorkomen, gezien het leed dat dit kan veroorzaken. Denken dat met het in werking getreden legalisatieprogramma PAS-meldingen de zaak is opgelost, is niet realistisch. Het is namelijk nog onduidelijk wanneer er voldoende stikstofruimte beschikbaar zal zijn om aan de PAS-melders een vergunning te kunnen verlenen. Zolang deze onduidelijkheid blijft bestaan, is er in mijn optiek geen sprake van zicht op legalisatie en blijft handhaving dreigen voor de PAS-melders.

Begeleiding

Ben je ook een PAS melder en betrokken in een procedure? Weet dat Alfa je daarbij kan begeleiden. En heb je meer vragen over de stikstofproblematiek, neem dan contact op met Alfa Omgevingsadvies, het dichtstbijzijnde kantoor of kijk op Alfa Stikstof nieuws.