Arne de Beer
Senior belastingadviseur vaktechniek
Sommige ondernemers stellen het zo lang mogelijk uit, anderen zijn er al jaren mee bezig: een opvolger zoeken voor jouw agrarische bedrijf. Er komt heel veel bij kijken, op fiscaal en juridisch gebied maar zeker ook op emotioneel gebied. Tijdig starten met de voorbereiding is belangrijk. Omdat het opvolgingstraject vijf tot tien jaar kan duren, werken onze adviseurs met een duidelijk stappenplan. Bedrijfsovername is maatwerk en vereist deskundige begeleiding.
Een bedrijf overnemen doe je niet van de ene op de andere dag. Een periode van samenwerking ligt voor de hand. Gezamenlijk moet worden bekeken of er voldoende inkomen is voor zowel de overdrager als de overnemer. Het is daarom verstandig om vooraf een meerjarenbegroting op te stellen. Er zijn verschillende vormen van samenwerking. Meestal wordt gekozen voor een personenvennootschap. Daarbij brengt de overdrager vaak het kapitaal en de productiemiddelen in, terwijl de overnemer zijn arbeid en kennis inzet. De winst wordt verdeeld. Groot voordeel hiervan is dat de opvolger medeondernemer wordt en gebruik kan maken van fiscale ondernemersfaciliteiten, zoals de zelfstandigen- en investeringsaftrek en mbk-winstvrijstelling. Het is hierbij belangrijk om goede afspraken te maken over beslissingsbevoegdheden en de werkverdeling, maar ook over bijvoorbeeld de toekomstige overnameprijs. Daarnaast spelen andere juridische aspecten een rol, zoals de huwelijkse voorwaarden en het opstellen van een testament.
Het overnemen van een agrarisch bedrijf is vaak alleen mogelijk wanneer de overige kinderen genoegen nemen met een lagere waardering. Dit is in het belang van het voortbestaan van het ouderlijk bedrijf. Het overleg daarover is gebaat bij een open en tijdige communicatie over de overnamevoorwaarden. Vaak wordt de zogenoemde meerwaardeclausule toegepast. Hierin leg je vast dat wanneer de overnemer het bedrijf binnen een bepaalde periode verkoopt, de ouders of de overige kinderen delen in de eventuele winst.
In de landbouw is bedrijfsovername tegen vrije waarden vaak geen haalbare kaart. Toch geldt fiscaal een overdracht tegen een lagere dan de vrije waarde als een schenking. Het betalen van schenkbelasting zou de bedrijfsvoortzetting ernstig in de problemen brengen. Daarom geldt er bij bedrijfsopvolging een ruime, voorwaardelijke belastingvrijstelling. Deze staat bekend als de bedrijfsopvolgingsregeling. Overdrager en opvolger moeten zich hiervoor aan een aantal spelregels houden. Na vijf jaar voortzetting wordt de vrijstelling van schenkbelasting definitief. Goed om te weten is het volgende. Er is sprake van een fiscale schenking, dat wil nog niet zeggen dat dit (civielrechtelijk) binnen de familie ook zo is.
Naast de schenkbelasting zijn er bedrijfsopvolgingsfaciliteiten in de inkomstenbelasting en in de overdrachtsbelasting. Dankzij een fiscaal goed geplande bedrijfsopvolging maken bedrijfsoverdrager en de bedrijfsopvolger maximaal gebruik van deze faciliteiten.
Na de definitieve bedrijfsoverdracht hebben de overdragers vaak minder met het bedrijf te maken. De opvolger draagt nu zelf alle verantwoordelijkheid en neemt alle beslissingen. Deze gewijzigde omstandigheden maken het wenselijk om op financieel gebied de vinger aan de pols te houden. Het opstellen van een ondernemingsplan in combinatie met een periodiek kengetallenrapport voorziet in deze behoefte. Samen met de adviseur kan de overnemer regelmatig nagaan of het bedrijf nog ‘op koers’ ligt. Zo kan je tijdig inspelen op veranderende marktomstandigheden.
Bij het overnameproces spelen grote belangen. Laat je daarom deskundig adviseren. Zeg nou zelf, iets waar je zo hard voor hebt gewerkt zie je toch graag zonder problemen overgaan in andere (familie)handen? Alfa kan je hierbij met een team van professionals van dienst zijn.
De overheid heeft in november 2020 een subsidieregeling “Subsidiemodule agrarische bedrijfsadvisering en educatie” (SABE) opengesteld waarmee je als ondernemer vouchers ter waarde van € 1.500,- aan kunt vragen. Een belangrijke voorwaarde is dat het advies wordt gegeven door een erkende bedrijfsadviseur, en die heeft Alfa in dienst.
De vouchers zijn bedoeld voor agrarische ondernemers die bij KvK staan ingeschreven met een agrarische hoofdactiviteit. Nadere info staat op RVO.
Vouchers kunnen worden gebruikt voor het aandachtsgebied duurzaam ondernemerschap waar bedrijfsovername ook onder valt. Voor advies over bedrijfsovername hebben wij binnen Alfa de volgende gecertificeerde overnamespecialisten:
Wil je meer info over onze dienstverlening bij agrarische bedrijfsovernames of de subsidieregelingen voor bedrijfsovername? Neem dan contact met je adviseur bij Alfa.
Senior belastingadviseur vaktechniek
Voor alles rond agrofiscaliteit kan je bij mij terecht. Veranderingen op dit vakgebied gebruik ik om mijn collega’s te informeren, cursussen te geven, artikelen en nieuwsberichten te schrijven en klantadviezen te ontwikkelen.
Wat komt er zoal kijken bij een agrarische bedrijfsovername? We behandelen dit onderwerp in onze podcast.