De richting van het regeerprogramma kabinet Schoof voor LVVN

23 september 2024 | Door:  Frank IJspeert

Op 13 september 2024 presenteerde het kabinet Schoof het regeerprogramma dat volgt op het hoofdlijnenakkoord van de PVV, VVD, NSC en de BBB. Het regeerprogramma zou bevlogen pragmatisch moeten zijn en recht moeten doen aan de verkiezingsuitslag, aldus Minister President Schoof. In dit artikel zoomen we in op het hoofdstuk van het regeerprogramma voor Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) in samenhang met de door minister Wiersma geschreven  Kamerbrief over mest van 13 september 2024.

In het regeerprogramma is te lezen dat het borgen van voedselzekerheid een belangrijk speerpunt is. Boeren moeten daarom volgens het regeerprogramma langjarige duidelijkheid krijgen. Is deze duidelijkheid gegeven in dit regeerprogramma?

Sturing

Om boeren langjarige duidelijkheid te geven wil het kabinet zich onder meer, maar niet uitsluitend,  inzetten om te gaan sturen op emissie van stikstofoxiden en ammoniak in plaats van het sturen op depositie. Hiervoor is op dit moment nog geen juridisch kader. In het regeerakkoord staat te lezen dat het kabinet de ambitie heeft om PAS-melders zo snel als mogelijk van een oplossing te voorzien. Het kabinet wil oplossingen zoeken in maatwerk, vrijwillige uitkoop of schadevergoedingen. De middelen die hiervoor beschikbaar zijn bestaan uit eenmalig 5 miljard euro voor investeringen in innovatie, doelsturing en een brede opkoopregeling. Daarnaast is er 500 miljoen euro per jaar beschikbaar voor agrarisch natuurbeheer. Het Transitiefonds van 20,5 miljard  euro uit het kabinet Rutte 4 wordt ingetrokken.

Mestbrief

De brief van minister Wiersma geeft meer duiding bij de in het regeerprogramma voorgenomen maatregelen. De minister spreekt in haar brief van een voorgenomen aanpak. Deze voorgenomen aanpak bestaat samengevat uit:

Korte Termijn Maatregelen (vanaf 2025)

• Verkleining derogatievrije zones
  • Van 250 naar 100 meter rond Natura 2000-gebieden
• Correctiefactor gasvormige verliezen
  • Aanpassing voor de melkveehouderij
• Uitbreiding uitrijdseizoen
  • Verlengen van het seizoen voor mest uitrijden
• Verhoging graslandsubsidie
  • Van 20 euro naar 50 euro per 10 kg stikstof per hectare
• Stimulering mestverwerking en export
  • Bevordering van mestverwerking en exportmogelijkheden

Lange Termijn Structurele Maatregelen

• Europese Inzet:
  • Evaluatie van de Nitraatrichtlijn om de 170 kg N/ha limiet voor dierlijke mest te schrappen.
  • Nieuwe derogatie vanaf 2026 en aanpassingen aan de huidige derogatie.
  • Herziening van kwetsbare zones en goedkeuring van RENURE-producten.
• Nationale Inzet:
  • Nieuwe brede beëindigingsregeling ter aanvulling op bestaande regelingen.
  • Verlaging van mestproductieplafonds met 10%.
  • Voerspoor om stikstofexcretie te verminderen.
  • Verwerking van mest in potgrond.
  • Aanvullende verkenning voor een graslandnorm van 0,35 ha grasland per GVE in 2032, met tussennormen van 0,20 ha in 2028 en 0,25 ha in 2030.

Aanvullende Maatregelen

• Monitoring en handhaving
  • Via een taskforce.
• Samenwerking met ketenpartijen en banken
  • Om boeren te ondersteunen.
• Dierenwelzijn
  • Rekening houden met dierenwelzijn bij mestmaatregelen.

De minister geeft hierbij aan dat er nog niet is voorzien in een juridisch kader en dat zij voor de structurele maatregelen voor een groot deel afhankelijk is van Europa.

Conclusie

Concluderend is het maar de vraag of het kabinet langjarige duidelijkheid schept met dit regeerprogramma. Juridische kaders zijn er (deels) nog niet en de financiële middelen zijn een stuk minder dan de middelen die beschikbaar waren in het transitiefonds van kabinet Rutte 4. Kortom, de sector is nog niet uit de onzekerheid. Juist deze onzekerheid maakt het moeilijk om strategische keuzes te maken voor de lange termijn. Terwijl het maken van strategische keuzes juist in onzekere tijden zo van belang is. Een sterke strategie is namelijk ook een strategie die fluïde kan zijn wanneer dat nodig is.

Ondersteuning

Zoek jij ondersteuning bij het ontwikkelen van een sterke strategie om zodoende een duurzaam verdienmodel te ontwikkelen? Alfa helpt je daar graag bij. Neem contact op via het dichtstbijzijnde kantoor van Alfa. Onze bedrijfskundigen staan je graag bij om jouw ambities te realiseren. Wil je meer weten over onze agrarische dienstverlening, kijk dan op Alfa Agrarisch bedrijfsadvies.