Omschakeling naar Beter Leven 1 ster vleeskuikens vraagt integrale aanpak!

4 maart 2022 | Door:  Herald Aalderink

Voor veel Nederlandse vleeskuikenhouders is de omschakeling naar het Beter Leven 1 ster vleeskuiken een actueel thema. Een integrale aanpak van dit vraagstuk met daarbij samenwerking tussen verschillende marktpartijen, banken en adviseurs is vereist om te komen tot het gewenste resultaat. Denk hierbij onder andere aan je persoonlijke doelstellingen, het rendement, vergunningen en subsidies.

Alle grote supermarktketens hebben in 2021 besloten om vanaf 1 januari 2023 alleen nog verse kip met minimaal 1 ster van het Beter Leven keurmerk van de dierenbescherming te verkopen. Naar aanleiding hiervan zijn vrijwel alle vleeskuikenhouders inmiddels door hun voerleverancier en/of slachterij benaderd met het verzoek de bedrijfsvoering om te schakelen. Wat door de ene vleeskuikenhouder wordt gezien als kans, wordt door de andere vleeskuikenhouder gezien als bedreiging. Welke aspecten bepalen het antwoord op het verzoek van de slachterij?

Minder ondernemersvrijheid?

Uiteraard maakt het verschil voor welk marktsegment je produceert. Zit je nog in het reguliere segment of zit je al in een concept van één van de grote supermarktketens? 

Veel vleeskuikenhouders in het reguliere segment zijn “vrije” ondernemers. Zij verkopen zelf hun vleeskuikens voor een aantal koppels aan een slachterij en zij beslissen zelf bij welke voerleverancier zij het voer inkopen. Een overstap naar een concept in combinatie met een contract, dat vaak aangeboden wordt door een vaste combinatie van voerleverancier en slachterij, gaat gepaard met het inleveren van ondernemersvrijheden. Dit staat haaks op hun visie op ondernemerschap en is een eerste drempel, die genomen moet worden. Daartegenover staat dat een contract voordelen oplevert. Zo wordt in een aantal van de contracten, die wij inmiddels voorbij hebben zien komen, een bepaalde voerwinstgarantie gegeven voor het aantal koppels, dat overeenkomt met een periode van ca. 4,5 -  5 jaar.

In dit geheel moet ook meenomen worden, dat het marktaandeel van reguliere vleeskuikens naar verwachting zal dalen van 60-65% naar 20-40% in 2025. Dit betekent, dat de vleesprijs nog gevoeliger zal worden voor een tijdelijk tekort danwel overschot aan kuikens. Je zult je dus goed moeten afvragen wat het blijven produceren voor dit marktsegment doet met je nachtrust en je liquiditeitspositie.

Vleeskuikenhouders, die al deelnemer zijn in een concept, werken al langer volgens vaste contracten en relaties. Voor hen zal de overstap van de huidige concepten, die allemaal zullen verdwijnen, naar het Beter Leven 1 ster concept, minder grote gevolgen hebben voor hun ondernemersvrijheid en evenmin voor hun nachtrust.

Investeren en rendement

Voor het omschakelen naar Beter Leven 1 ster moeten de stallen voorzien worden van daglichtinlaat en overdekte buitenuitlopen(wintergartens). De buitenuitlopen moeten minimaal 20% van de totale staloppervlakte zijn. De hoogte van de investeringen zijn erg bedrijfsspecifiek en hangen vooral samen met de vraag of deze uitpanding of inpandig gerealiseerd kunnen worden. Dit betekent dat ook de terugverdientijd van de investeringen erg bedrijfsspecifiek zijn.

Wanneer het vergelijk in rendement op bedrijfsniveau gemaakt wordt tussen het Beter Leven 1 ster concept en het reguliere segment, is een terugverdientijd van 4 tot 6 jaar realistisch. Dit betekent, dat de investering, afhankelijk van het aangeboden contract, ongeveer binnen de looptijd van het contract is terugverdiend en daarmee ook afgelost kan worden.

Economisch gezien is dit wenselijk en noodzakelijk, want het is niet waarschijnlijk, dat de stap naar Beter Leven 1 ster de laatste stap van verandering in de sector zal zijn. In het verlengde van Beter Leven 1 ster verschijnen Beter Leven 2 sterren en 3 sterren aan de horizon. Daarnaast is het niet ondenkbaar dat er in de toekomst aangescherpte eisen komen met betrekking tot de uitstoot van ammoniak, geur en fijnstof.  Nieuwe eisen leiden vaak tot nieuwe investeringen en bijbehorende financieringen, waarvoor er dan wel financieringsruimte moet zijn.

Vergunningen en subsidies

Voor het realiseren van overdekte uitlopen moet een omgevingsvergunning (bouwen en milieu) aangevraagd worden bij de gemeente. Onder voorwaarden is het mogelijk deze uitlopen vergunningvrij te bouwen. Wanneer deze uitlopen binnen het bouwblok gerealiseerd kunnen worden, zal dit in de meeste gevallen niet veel problemen opleveren. Als de uitlopen tussen de stallen gerealiseerd worden, is brandveiligheid zowel vanuit je eigen gemoedsrust, als de verzekering, als de gemeente een belangrijk aspect om rekening mee te houden. 

Het is ook goed om te onderzoeken of de kosten van de aanpassingen van stallen en stalinrichting in aanmerking kunnen komen voor milieu investeringsaftrek(MIA) en willekeurige afschrijving(VAMIL) om hiermee de belastingdruk te verlagen. In de meeste gevallen is de vergunde stalbezetting op basis van de vigerende milieuvergunning hoger dan de 16 kuikens per vierkante meter, zoals die vanaf 2021 als maximale bezetting in de maatlat duurzame veehouderij (MDV) is opgenomen. Een verlaging van vergunde dieraantallen leidt tot ongewenste verdamping van ammoniak. Echter wanneer de verlaging van de dieraantallen in de bestaande stallen gecombineerd kan worden met de realisatie van een nieuwe stal zijn hiervoor wellicht meer mogelijkheden.

Hoewel de bouw van nieuwe stallen vaak niet binnen bestaande bouwblokken past en gemeenten terughoudend zijn met het vergroten van bouwblokken, zijn er in diverse provincies, waaronder Groningen en Drenthe toch mogelijkheden om een groter bouwblok te krijgen.  Hiervoor gelden vaak de voorwaarden, dat de dieraantallen op het bedrijf niet mogen toenemen en er significante verbetering van dierwelzijn gerealiseerd wordt. Een goede onderbouwing en uitleg van je plannen is essentieel.

Verbetering van dierwelzijn kan naast het vergroten van de leefruimte en het zorgen voor daglicht in de stallen ook door het verlagen van de hoeveelheid fijnstof in de stal. Het ministerie heeft middels de subsidieregeling “brongerichte verduurzaming stal- en managementmaatregelen” (SBV) voor de periode tot en met 2024 subsidie beschikbaar gesteld voor investering in systemen, die de hoeveelheid fijnstof in de stal verlagen. Naast de positieve effecten voor de kuikens heeft dit ook positieve effecten op je eigen gezondheid en voor de gezondheid van de omwonenden. 

Integrale aanpak

Het inspelen op de marktomstandigheden vraagt een integrale aanpak en is zeker iets anders dan blind te tekenen bij het kruisje in het contract, dat je aangeboden krijgt. De medewerkers van Alfa helpen je graag bij het maken van de integrale beoordeling van de omschakeling naar Beter Leven 1 ster vleeskuikens op jouw bedrijf. Met de doelstelling om bij  het resultaat uit te komen wat bij jou en je bedrijf past. 

Neem contact met ons op, met ruim 30 kantoren zijn we overal dichtbij.