In 2002 bracht Alfa de eerste editie van Cijfers die Spreken uit: een jaarlijkse uitgave met een terugblik op het afgelopen jaar en actuele thema-artikelen. Inmiddels is die uitgave een begrip in de agrarische markt. Omdat ontwikkelingen in de melkveehouderij zich zeer snel opvolgen, gaan we van een jaaruitgave naar kwartaalupdates. Voor je ligt de eerste editie van Cijfers die Spreken in de vernieuwde vorm.
Per uitgave kijken we steeds vier kwartalen terug. In deze editie zijn dus de ‘rollende’ jaarcijfers over de periode 2019 opgenomen. De cijfers zijn weergegeven in vergelijking met voorgaand jaar, zodat je de ontwikkeling in de sector in beeld hebt. De focus in de cijfers ligt op operationeel niveau. Daar kun je als melkveehouder immers direct op sturen. Daarbij staan de uitgaven op ‘procesniveau’ centraal, oftewel de kosten die direct gepaard gaan met de productie van melk. Als je gebruikmaakt van de BAS Melkvee Plus rapportage, heb je deze kosten voor jouw bedrijf continu in beeld. Zo kun je bekijken waar jouw goede en verbeterpunten liggen.
Naast de vergelijking met voorgaand jaar staan de resultaten van de 25% beste bedrijven in het overzicht. Dit zijn de bedrijven met de laagste uitgaven op procesniveau. Die zijn in staat om een verschil van bijna € 4 per 100 kg melk te realiseren ten opzichte van het gemiddelde van de melkveebedrijven. Dan heb je het over zo’n € 50.000! Uiteindelijk gaat het om het saldo dat je met je melkkoeien realiseert. Lagere kosten moet je daarom altijd in relatie tot de opbrengsten zien.
De integrale benadering van verbeterpunten is de basis om tot daadwerkelijke verbeterde resultaten op bedrijfsniveau te komen. De melkveespecialisten van Alfa ondersteunen je met de BAS Melkvee Plus rapportage als basis voor inzicht in jouw persoonlijke resultaten. Daarbij wens ik iedereen veel succes om de persoonlijke resultaten te verbeteren.
Hans de Bie
Marktmanager Agri & Food
januari 2019 t/m december 2019 | 25% hoogste o.b.v. laagste proceskosten | januari 2018 t/m december 2018 | |
---|---|---|---|
Veebezetting | |||
Melk- en kalfkoeien | 124 | 143 | 122 |
Jongvee | 64 | 75 | 66 |
% insteek vaarzen | 25,5 | 27,1 | 28,7 |
Grondgebruik | |||
Gras- en maïsland | 64,28 | 77,01 | 64,02 |
Productiegegevens | |||
Totale geproduceerde kg melk | 1.143.405 | 1.323.930 | 1.124.480 |
Kg melk / koe | 9.250 | 9.332 | 9.238 |
% vet | 4,39 | 4,37 | 4,35 |
% eiwit | 3,57 | 3,55 | 3,54 |
ureum | 21,9 | 21,8 | 22,5 |
januari 2019 t/m december 2019 | 25% hoogste o.b.v. laagste proceskosten | januari 2018 t/m december 2018 | |
---|---|---|---|
Kosten melkvee | 2,67 | 2,32 | 2,64 |
Aankoop voer | 10,35 | 9,5 | 10,4 |
Eigen voerkosten | 5,21 | 3,87 | 6,03 |
Loonwerk voeren | 0,12 | 0,04 | 0,19 |
Mestafzet | 0,37 | 0,32 | 0,45 |
Installaties melkproces | 1,59 | 1,34 | 1,56 |
Kosten inventaris | 0,81 | 0,66 | 0,85 |
Onroerende zaken | 1,10 | 1,03 | 1,30 |
Algemene kosten | 2,11 | 1,64 | 2,18 |
Betaalde arbeid | 0,69 | 0,50 | 0,63 |
Uitgaven procesniveau | 25,01 | 21,24 | 26,23 |
Overige opbrengsten | 3,68 | 3,83 | 4,05 |
Omzet, aanwas en opfok fee | 2,10 | 2,23 | 2,13 |
Ontvangsten excl. melk | 5,77 | 6,06 | 6,17 |
Melkopbrengsten | 38,20 | 37,82 | 37,95 |
Het gemiddelde melkveebedrijf dat klant is bij Alfa, produceert in 2019 1.143.405 kg melk met 124 melkkoeien en 64 stuks jongvee. De bedrijfsproductie is met 18.925 kg melk toegenomen ten opzichte van 2018. Daarbij is de productie per koe stabiel gebleven op 9.250 kg melk, met een lichte stijging in de gehaltes. De intensiteit per hectare is daarbij op hetzelfde niveau gebleven, met 17.861 kg melk per hectare. In dat kader is het ook belangrijk om goed te blijven sturen op stikstofefficiëntie. Een belangrijk kengetal daarbij is ureum, wat gemiddeld op 22 zit en licht is gedaald ten opzichte van 2018. In de resultaten van de individuele bedrijven zien we een spreiding in ureum van 17 tot 27, wat aangeeft dat er nog grote verschillen zitten in de stikstofefficiëntie op de bedrijven. Dat begint uiteraard met het ruweiwitgehalte in het rantsoen; daar liggen zeker nog uitdagingen om dit daadwerkelijk te verlagen.
In het cijferoverzicht zijn ook de resultaten weergegeven van de 25% beste bedrijven met de laagste proceskosten. Een mooi kengetal, omdat je daar als ondernemer direct invloed op uit kunt oefenen. De 25% beste bedrijven produceren gemiddeld genomen 180.525 kg melk meer, met een iets hogere melkproductie per koe.
De melkveebedrijven waarvan Alfa de cijfers heeft, hebben in 2019 op procesniveau € 1,21 per 100 kg melk minder uitgegeven ten opzichte van 2018. Op een gemiddeld bedrijf is dit een besparing van € 13.908, die voornamelijk wordt veroorzaakt door € 0,87 lagere voerkosten. Deze bestaan uit:
Uiteraard hebben de droge zomers van 2018 en 2019 invloed gehad op de ruwvoeropbrengsten per hectare. Anderzijds zien we ook dat de 25% best presterende bedrijven in staat zijn om ten opzichte van het gemiddelde € 2,19 lagere voerkosten per 100 kg melk te realiseren, die bestaan uit:
De factor vakmanschap speelt hierin een belangrijke rol; op individueel niveau zijn er zeker verbeterpunten.
In de melkveehouderij is de arbeidsdruk steeds vaker onderwerp van gesprek. Het gemiddelde melkveebedrijf is de afgelopen 10 jaar in omvang verdubbeld – in 2009 was de gemiddelde melkproductie nog 646.000 kg per bedrijf – en dat gaat gepaard met een verhoogde arbeidsinzet. Met verdergaande mechanisering en automatisering is een gedeelte van de arbeidsbehoefte ingevuld, maar er blijven altijd ‘handjes’ nodig voor de verzorging van het vee. In 2019 is de betaalde arbeid in de melkveehouderij licht toegenomen, waarbij we grote verschillen zien – uiteenlopend van € 0 tot € 7 per 100 kg melk. De 25% best presterende bedrijven zijn in staat om met nagenoeg dezelfde bedrijfsomvang € 2.419 minder uit te geven aan betaalde arbeid. Op deze bedrijven liggen ook de kosten van installaties, inventaris en onroerende zaken lager. Het ondernemerschap is dus sterk bepalend in de arbeidsproductiviteit. Daarbij kunnen de volgende vragen voorbijkomen:
Mogelijkerwijs liggen er voor jou verbeterpunten met betrekking tot deze factoren. Het loont in ieder geval om hier met enige regelmaat opnieuw naar te kijken.
Scherp sturen op proceskosten is een belangrijke basis voor je bedrijfsresultaten, maar blijf dit wel altijd zien in relatie tot de opbrengsten. De melkopbrengst is in 2019 ten opzichte van 2018 licht gestegen naar € 38,20 per 100 kg melk, waarbij de stijging van de gehaltes een belangrijke factor is. Daarnaast zijn de overige opbrengsten gedaald met € 0,37 per 100 kg melk en de post omzet en aanwas (inclusief opfok vee) nam ten opzichte van 2018 af met € 0,03 per 100 kg melk.
De totale opbrengsten – die bestaan uit overige opbrengsten, omzet en aanwas en melkopbrengsten – zijn in 2019 met € 0,14 per 100 kg melk gedaald, oftewel € 1.633 op bedrijfsniveau. Door de gedaalde proceskosten is het saldo in 2019 toegenomen, wat een belangrijke basis is voor het uiteindelijke resultaat op bedrijfsniveau.
Hans de Bie
Marktmanager Food & Agri
Inzicht in de cijfers
Een onderdeel van de BAS Melkvee Plus rapportage is de berekening van de proceskosten per kg melk. Gemiddeld bedragen deze ca. € 25 per 100 kg melk, met een afwijking van ca. € 4 naar beneden voor de 25% best presterende bedrijven en ca. € 4 naar boven voor de 25% minst presterende bedrijven.
Hoe ga jij als ondernemer in de melkveesector om met de politieke ontwikkelingen vandaag de dag? Welke mogelijkheden zie je voor jouw bedrijf en heb je al nagedacht over een goed onderbouwd plan voor de toekomst? Welke doelen stel je jezelf en welke stappen zijn nodig om dat doel te bereiken?
Je bedrijfsvoering optimaliseren. Toekomstplannen maken. Rekening houden met alle relevante wet- en regelgeving. Als ondernemer in de agrarische sector moet je van veel markten thuis zijn. In sommige gevallen heb je zelf de kennis in huis om de koers van je bedrijf te kunnen bepalen. Op andere vlakken is goed advies onmisbaar. De adviseurs van Alfa staan voor je klaar met een brede dienstverlening. Lees meer over agrarisch bedrijfsadvies van Alfa Accountants en Adviseurs.
Lees meer