Voldoende voorbereid op je eigen overlijden of arbeidsongeschiktheid?

13 februari 2024 | Door:  Bob Lawende

Helaas is het antwoord maar al te vaak nee. Of onvoldoende, of geen idee. Stel jezelf eens de vraag wie of wat je moet beschermen als je voor langere tijd of definitief wegvalt. Grote kans dat je de onderneming en je gezin noemt. Laten we eens kijken wat je hiervoor kunt regelen.

Continuïteit van de onderneming

Hoe is gewaarborgd dat de onderneming door kan gaan als je zelf wegvalt? Voorkom dat een bestuursvacuüm ontstaat door een opvolgend bestuurder te benoemen. Ook bij een meervoudig bestuur kan dit aan de orde zijn als bestuurders uitsluitend gezamenlijk bevoegd zijn, of voor het nemen van bepaalde bijzondere besluiten.

Maar denk ook aan wie de feitelijke werkzaamheden gaat overnemen. Heb je een werknemer die jou op termijn kan vervangen, of moet de onderneming een externe kracht aantrekken? Een opvolgingsplan kan duidelijkheid verschaffen.

Het valt ook te overwegen de aandelen in de onderneming te certificeren via een stichting administratiekantoor. De uiteindelijke zeggenschap in de onderneming ligt in dat geval bij het bestuur van de stichting. Hiermee voorkom je dat erfgenamen zich met de onderneming kunnen bemoeien.

Heb je medeaandeelhouders in jouw onderneming? Bespreek onderling wat de bedoeling is als iemand overlijdt of arbeidsongeschikt raakt. Vaak moet een aandeelhouder in zo’n geval zijn of haar aandelen aanbieden aan de medeaandeelhouders. Als het geld niet aanwezig is om de ander uit te kopen, kan dit de solvabiliteit van de onderneming onder druk zetten of de voortzettende aandeelhouder opzadelen met een langlopende schuld.

Een compagnonverzekering kan uitkomst bieden door de financiële middelen te verschaffen om bij overlijden de medeaandeelhouder uit te kopen. Prettig voor zowel de voortzettende ondernemer als de erfgenamen van de overleden ondernemer.

Inkomsten gezin

Op gezinsniveau moeten andere zaken worden geregeld dan bij de onderneming. Vaak valt bij ziekte of overlijden een deel van het inkomen weg en ontstaat een tekort om de vaste lasten en andere consumptieve uitgaven te dekken. Wat is er mogelijk om deze inkomsten te verhogen?

Het vertrekpunt is in kaart brengen welke voorzieningen al zijn getroffen. Ondernemers die zijn aangesloten bij een pensioenfonds of andere pensioenregeling hebben mogelijk dekking voor een nabestaandenuitkering voor hun partner. Ook opgebouwde pensioenen uit het verleden bieden soms nog dergelijke uitkeringen. Daarnaast heeft de achtergebleven partner mogelijk recht op een ANW-uitkering.

Een eenvoudige en betaalbare manier om bij overlijden een eenmalige uitkering te ontvangen is de overlijdensrisicoverzekering. Dit geld kan worden gebruikt om bijvoorbeeld de hypotheek geheel of gedeeltelijk af te lossen. Het verlagen van de maandelijkse lasten is namelijk ook een manier om het tekort terug te brengen.

De hiervoor genoemde mogelijkheden zijn alleen oplossingen bij overlijden. Voor langdurige ziekte is een arbeidsongeschiktheidsverzekering (aov) een oplossing. Ondanks dat de premie aftrekbaar is, blijft dit een dure verzekering. Bedenk daarom goed welk risico je precies wilt verzekeren en pas de verzekering daarop aan.

Vraag jezelf af welke uitkering je minimaal nodig hebt als je volledig arbeidsongeschikt raakt. Als je voldoende middelen hebt om enige tijd zonder inkomen te zitten, is een lange eigenrisicoperiode en/of vervroeging van de einddatum een manier om de premie te drukken. Een aov keert vaak uit vanaf 25% arbeidsongeschiktheid. Je kunt overwegen deze drempel te verhogen als je verwacht nog voldoende inkomen te kunnen verwerven bij gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid.

Omdat veel ondernemers een aov te duur vinden, zoeken zij naar goedkopere alternatieven. Eén van die alternatieven is aansluiting bij een broodfonds. Hierbij verenigen zo’n 20 tot 50 ondernemers zich en zetten zij maandelijks geld opzij voor het geval één van hen ziek wordt. Als dat gebeurt, schenken de anderen kleine bedragen die optellen tot een bedrag waarmee de zieke ondernemer in zijn inkomen kan voorzien.

Een sympathiek initiatief dat simpel werkt en een lage drempel tot toetreding kent, zowel financieel als in medische geschiedenis. Het belangrijkste nadeel zit in de maximale uitkeringsduur van 2 jaar. Daarmee dekt een broodfonds onvoldoende het risico op blijvende invaliditeit af. Een combinatie van een broodfonds en een aov met een tweejarige eigenrisicoperiode dekt dit risico wel af.

Werknemers zijn verplicht verzekerd voor de Ziektewet en de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA). Werknemers die hun baan opzeggen en ondernemer worden, hebben de mogelijkheid om deze verzekeringen vrijwillig voort te zetten. Daarvoor moeten ze zich binnen 13 weken melden bij het UWV.

Naast het veiligstellen van voldoende inkomen binnen het gezin, is een levenstestament aan te raden. Hiermee bepaal je wie jouw belangen behartigt wanneer je zelf niet meer hiertoe in staat bent. Dit voorkomt het praktische ongemak dat je sommige zaken niet meer kan regelen als je handelingsonbekwaam bent, ook niet door je echtgenoot als je gehuwd bent.

Zonder levenstestament resteert in dat geval niets anders dan de rechter te verzoeken om diegene onder curatele te stellen of bewind in te stellen. De curator of bewindvoerder moet de financiële zaken verantwoorden bij de rechter en heeft voor bepaalde handelingen toestemming van de rechter nodig. Met een levenstestament behoud je de vrijheid om zelf maatregelen te nemen en onder welke voorwaarden.

Samen verder kijken?

Neem contact op met mij of één van mijn collega’s om te bekijken of je zakelijke en privébelangen voldoende zijn beschermd. En wat je kan doen om dit te verbeteren.