Hoofdlijnenakkoord: wat betekent het voor jouw belastingen?

28 mei 2024 | Door:  Arne de Beer

Op 15 mei 2024 zijn de grote partijen er samen uitgekomen over de richting die Nederland de komende periode inslaat. Welke belastingmaatregelen zijn er te verwachten met het hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB? Lastenverzwaringen die eerder zijn ingevoerd voor ondernemers lijken gedeeltelijk in 2025 te worden teruggedraaid.  

Hieronder een kort overzicht, met de opmerking dat veel voorgenomen maatregelen alleen maar in hoofdlijnen bekend zijn.

Belastingverminderingen

• Mkb-winstvrijstelling gaat omlaag (box 1). Er lagen al plannen om de mkb-winstvrijstelling, een aftrekpost voor ondernemers in de inkomstenbelasting, te verlagen met ingang van 2025. Die plannen worden afgezwakt. Nu is de vrijstelling 13,31 procent (2024), de aftrekpost wordt straks 12,7 procent (2025). 
• Hoog box 2-tarief vanaf 2025 weer naar 31 procent. De verhoging van het tarief in box 2, voor dga's met een eigen bv, wordt met ingang van 2025 teruggedraaid. Dividenden vanaf 67.000 euro per partner worden straks belast tegen 31 procent (in 2024: 33 procent). Dit betekent dat het zinvol is om dividenduitkeringen goed te timen en het hoge tarief in 2024 te vermijden. De verlaging van de grens voor excessief lenen van de bv (van 700.000 naar 500.000 euro) speelt hierbij ook een rol.
• Tariefsverlaging box 3. Er is budget ingeboekt voor een tariefsverlaging in box 3. Nu is dat tarief nog 36 procent (2024). Hoe ver het tarief omlaag gaat, is nog niet duidelijk.
• Renteaftrekbeperking Vpb naar Europees gemiddelde. De renteaftrekbeperking in de vennootschapsbelasting wordt van 20 procent naar het Europees gemiddelde van 25% opgehoogd.
• Inkoop eigen aandelen. De belastingmaatregel om de inkoopfaciliteit voor dividendbelasting met ingang van 2025 af te schaffen, wordt teruggedraaid.
• Energiebelasting gaat niet omhoog. De verhoging van de derde, vierde en vijfde schijf energiebelasting op aardgas met 22,4 procent per 2025 en 2,7 procent extra per 2030, gaat niet door. Het tarief in de eerste en tweede schijf aardgas (tot 170.000 m3) wordt 2025 verlaagd met 2,8 cent per m3, oplopend naar 4,8 cent per m3 in 2030 (in prijspeil 2024). Dit levert voor een huishouden met een gemiddeld verbruik (1050 m3 aardgas) een financieel voordeel op van circa 29 euro per jaar in 2025 oplopend naar circa 50 euro per jaar in 2030.
• Rode diesel voor de landbouw komt terug. Rode diesel wordt met ingang van 2027 opnieuw ingevoerd voor de landbouwsector.
• Accijnsverlaging brandstoffen. De accijnsverlaging op brandstoffen die nu geldt wordt met een jaar verlengd, tot en met 2025.

 Belastingverhogingen

• Afschaffen verlaagd btw-tarief logies.  Het btw-tarief voor logies gaat vanaf 2026 van 9 procent naar 21 procent. Het btw-tarief van 9 procent voor kampeerterreinen blijft wel bestaan.  
• Afschaffen verlaagd btw-tarief culturele goederen en diensten. Het btw-tarief voor culturele goederen en diensten gaat met ingang van 2026 van 9 procent naar 21 procent. Uitzondering is het btw-tarief van 9% procentvoor dagrecreatie en bioscopen, dit blijft wel bestaan.
• Verhogen kansspelbelasting. Het tarief van de kansspelbelasting gaat omhoog, van 30,5 procent naar 37,8 procent.
• Afschaffen en aanpassen fiscale regelingen; aanpakken belastingconstructies. Er worden verdere stappen gezet op het afbouwen van (in evaluaties negatief beoordeeld) fiscale regelingen én het aanpakken van onbedoelde constructies. Negatief geëvalueerde fiscale regelingen worden afgeschaft of versoberd.  
• Afschaffen salderingsregeling voor kleinverbruikers. De salderingsregeling voor kleinverbruikers wordt met ingang van 1 januari 2027 beëindigd. Dit raakt met name particulieren met zonnepanelen, die hun overschot aan opgewekte energie dan niet meer fiscaal gunstig kunnen wegstrepen tegen afgenomen energie.
• Beperken giftenaftrek IB en Vpb en geven uit de vennootschap. De fiscale regelingen voor giften (de giftenaftrek in de inkomstenbelasting en in de vennootschapsbelasting voor het geven vanuit de bv) wordt in stappen vanaf 2025 beperkt. In 2028 worden verschillende giften in de inkomstenbelasting gelijk behandeld. Dit betekent dat het fiscale voordeel van giften aan goede doelen vanaf 2025 flink omlaag zal gaan. Hoe de versobering eruit komt te zien is nog niet bekend. Mogelijk wordt het verschil tussen periodieke giften en gewone giften opgeheven. In dit kader kan het zinvol zijn om nu periodieke giften te overwegen en vast te leggen, op grond van overgangsrecht zal dit vermoedelijk voor de resterende looptijd geëerbiedigd worden.
• Hogere vliegbelasting bij langere afstanden. Er wordt per 2027 een gedifferentieerde vliegbelasting naar afstand ingevoerd.  
• Invoeren circulaire plastic-heffing. Vanaf 2028 wordt een circulaire plasticheffing ingevoerd.
• Verhogen AWF-premie hoog. De AWF-premie voor vaste en flexibele contracten wordt per 2026 met 0,1 procentpunt verhoogd.

Geen concrete plannen over de landbouwvrijstelling

In het hoofdlijnenakkoord staat niets over de landbouwvrijstelling. Het akkoord schrijft wel: ‘Het uitgangspunt bij negatief geëvalueerde fiscale regelingen is dat deze worden afgeschaft, of versoberd.’ Hiervoor zijn grote bedragen ingeboekt, wat betekent dat de er nog geen zekerheid wordt gegeven over het voortbestaan van de landbouwvrijstelling.  

Planbatenheffing

In het hoofdlijnenakkoord is te lezen dat wordt nagedacht over een planbatenheffing (of vergelijkbaar systeem) bij woningbouw wordt beoordeeld. Deze heffing komt uit een eerder economisch onderzoek naar mogelijkheden om de woningmarkt te verbeteren. Hiervan zijn de volgende contouren bekend:

• Het gaat om een belasting op de waardestijging van grond als die een waardevollere bestemming krijgt (bijvoorbeeld: woningbouw).
• De opbrengsten van de planbatenheffing gaan naar de gemeente. Gemeenten kunnen financieel meer profiteren als zij woningbouw toestaan. Dit maakt gebiedsontwikkeling aantrekkelijker.
• De waardestijging van de grond wordt als volgt berekend:
  • Waarde grond na bestemmingswijziging: opbrengsten van het project minus alle kosten -/-
  • Waarde grond vóór de bestemmingswijziging: waarde bij (eeuwigdurende) ongewijzigde bestemming.
• Het tarief van de planbatenheffing wordt in Den Haag vastgesteld, dit is geen beslissing van de lokale gemeente.

Het gaat zo te lezen om een extra gemeentelijke belasting op bestemmingswijzigingswinsten. Dit zou betekenen dat deze heffing komt bovenop de winstbelasting die ondernemers – met gronden in hun bedrijf - al betalen bij de verkoop van deze gronden. Landbouwers hebben weliswaar recht op de landbouwvrijstelling, maar die geldt alleen voor de waardestijging binnen de agrarische bestemming van de gronden.

Fiscaal vriendelijke beëindigingsregelingen land- tuinbouw

Het hoofdlijnenakkoord kondigt een ruimhartige en vrijwillige stoppersregeling aan voor landbouwers en tuinders. Bedoeling is dat hiervoor fiscaal vriendelijke regels komen, zodat een bedrijfsbeëindiging niet onnodig zwaar wordt belast.