De geboren Amsterdammer die in Drenthe z’n eigen wildernis aanlegde

28 februari 2024 | Door:  Christel Claassen

Er zijn weinig klanten van Alfa die kunnen zeggen dat hun werk in duizenden boekenkasten staat. Zoals Edo van Uchelen, schrijver van het Handboek Natuurfotografie, een standaardwerk voor natuurliefhebbers met camera. Het was het begin van een carrière met nogal wat zijpaden. Van het begeleiden van fotoreizen tot het organiseren van workshops, van het geven van ecologische adviezen tot de verhuur van een vogelhut.

Samen met echtgenote Monique Steennis (54) woont Edo (59) in een prachtig stukje Drenthe, aan de rand van het Drents-Friese Wold. Een kleine kwart eeuw terug was het nog een kaal weiland met wat zilversparren. Nu noemt Edo het liefkozend 'klein Frankrijk': een privé-wildernis van vier hectare waar de natuur haar gang gaat. Natuurliefhebber is hij al z'n hele leven. "Mijn vader was vogelaar. Het zat er gewoon van jongs af aan in."

Hij is acht, negen jaar als hij voor het eerst met de spiegelreflexcamera van pa Van Uchelen op pad mag. De kennis en ervaring die hij in al die jaren opdoet, deelt hij in het Handboek Natuurfotografie. Hij schreef het samen met collega-bioloog Bart Siebelink. "Ik heb biologie gestudeerd, richting microbiologie. Maar ik kwam erachter dat ik het niet zo leuk vond. Ik heb een commerciële baan gevonden bij een bedrijf dat van alles verkocht voor de microbiologie. Daar heb ik mijn commerciële ervaring opgedaan."

Reisbureau voor fotoreizen

Ervaring die Edo goed van pas komt. Hij begint een reisbureau. "Dertig jaar geleden kwam ik in Polen terecht. Ik verbaasde me erover dat er zoveel mooie natuur was en dat er zo weinig mensen op af kwamen. Op basis van een kleine advertentie in het blad van de Vogelbescherming zat die eerste reis meteen vol. Er was heel veel vraag naar natuurreizen en heel weinig aanbod."

Fotohut op het terrein

Het reisbureau is al lang geleden verkocht. Tegenwoordig is de geboren Amsterdammer (!) ondernemer in de natuur op zijn eigen landgoed. Je kunt er terecht in de fotohut op het terrein. Overdag om vogels voor de lens te krijgen, 's nachts voor dassen, bunzings, steenmarters en boommarters. "Als je als natuurfotograaf een dure camera koopt en het bos in loopt zie je niks. Daarom huren liefhebbers een hut in de natuur. Vogels lok je met voer. 's Nachts kun je hetzelfde doen met marters. Ik heb het geluk dat ons huis vlakbij die hut staat. Ik heb een heel lange verlengkabel aangelegd naar de hut zodat je daar stroom hebt. Je hebt verlichting nodig, anders kun je geen foto maken."

Veel buitenlanders

Vooral in coronatijd was het hoogseizoen in de hut. Edo: "Mensen konden nergens heen. Nu is het wat minder. Het is maar een beperkte doelgroep die er interesse in heeft. Als je een paar jaar verder bent heb je de meesten gehad. Nu komen er meer buitenlanders. Ik heb al Italianen gehad, Fransen, Duitsers. Ja, daar heb je wel meer natuur. Maar geen gelegenheid om marters te fotograferen."

‘Het gaat niet goed met de natuur’

Die marters - en veel andere dieren - lopen hier gewoon rond, in Drenthe. Toch zet Edo kanttekeningen bij de natuur in Nederland. "Mensen die niet veel van natuur weten zeggen: waar maak je je druk om? De wolf is weer terug, de zilverreiger is weer terug. Het werkelijke verhaal is dat het soorten zijn die vroeger bejaagd werden. De jacht is gestopt en na twintig jaar herstelt de natuur zich weer. Maar overall gaat het niet goed. Stikstof is echt een groot probleem. En wat je vooral in Drenthe ziet is dat de recreatie steeds intensiever wordt. Mensen hebben er geen benul van wat loslopende honden aanrichten."

Als bioloog adviseert hij ook over natuurbehoud. "Ik doe behoorlijk wat ecologisch werk. Komt er ergens een mountainbikeroute bijvoorbeeld, dan vraagt een gemeente mij of het wel kan. Dan doe ik een toets en ik maak een rapportje." Lacht. "Ik ben een beetje een manusje van alles geworden."

Medische keuringen doen

Zeg dat wel. Want onder de VOF Steennis & Van Uchelen vallen ook medische keuringen van Monique. "We hebben samen die VOF en Monique helpt wel mee. In werkelijkheid hebben haar activiteiten niks te maken met wat ik doe. We doen wel gezamenlijk aangifte. Daarom zijn we ook klant bij Alfa. Daar zitten we al heel lang, niet alleen voor de aangiften maar ook voor wat advies. We hebben het plan om op termijn te emigreren. Wat zijn dan de fiscale gevolgen? En moeten we dit terrein dan onderbrengen in een stichting? Daar laten we Alfa naar kijken, om het door te rekenen."

Mooie natuur genoeg, ver weg van eigen land. "Ik heb heel veel gereisd. Ik heb een periode gehad dat het echt te gek werd. Dan woon je op een mooie plek en ben je bijna niet meer thuis. Afgelopen december hebben we in Suriname nog een tocht gemaakt. Twee weken dwars door de jungle heen met een kano. Het is m'n meest indrukwekkende reis geweest."

Meer weten over de onderneming van Edo van Uchelen? Neem eens een kijkje op zijn website Wildernistrek Natuurfotografie en Natuurbeleving.