Aandachtspunten bij het afsluiten van een lijfrente

6 februari 2019 | Door:  Dick Leeuw

De lijfrente is een goed middel om op een fiscaal vriendelijke wijze vermogen voor de oudedag op te bouwen. In dit artikel zal worden ingegaan op een aantal aandachtspunten bij het afsluiten van een lijfrente. Zo moet er een onder meer een keuze worden gemaakt tussen een verzekerde en een bancaire lijfrente en tussen sparen en beleggen.

Langlevenrisico

Ingeval er sprake is van een verzekerde oudedagslijfrente, dan dient de uitkering levenslang te zijn. Levenslang wil zeggen tot de uitkeringsgerechtigde komt te overlijden. Bij de berekening van de lijfrente-uitkering wordt rekening gehouden met de statische levensverwachting van degene die de uitkering krijgt. Kom je uit een sterk geslacht waar familieleden vaak lang leven dan kan het zijn dat je langer een uitkering krijgt dan waar de verzekeraar rekening mee heeft gehouden.

Bij een eerder overlijden gaat het kapitaal naar de verzekeraar.  Dit is slechts anders als is bepaald dat de uitkering (gedeeltelijk) overgaat naar de partner.  Uiteraard wordt met een dergelijke overgang rekening gehouden door de verzekeraar bij de vaststelling van de hoogte van de uitkering. De uitkering zal in de meeste gevallen lager zijn dan als zonder deze overgang op de partner.

Bij een bancaire lijfrente is een levenslange uitkering niet mogelijk. De uitkering moet echter bij een bancaire oudedagslijfrente minimaal 20 jaar duren. Deze termijn wordt verlengd met het aantal jaren dat de uitkering ingaat voor de AOW-ingangsdatum.

Aan de hand van deze noodzakelijke minimale uitkeringsperiode en het rendement op lijfrentekapitaal wordt de uitkering vastgesteld. Bij een overlijden gaat de uitkering of het kapitaal niet naar de bank of verzekeringsmaatschappij. Nadeel is dat een levenslange uitkering niet mogelijk is bij een bancaire lijfrente. Deze uitkering stopt als het kapitaal volledig is uitgekeerd.

Kosten

De kosten voor een verzekerde lijfrente liggen meestal hoger dan voor een bancaire lijfrente.  Hogere kosten leiden uitgaande van hetzelfde rendement tot een lagere uitkering.

Als het streven is om een zo hoog mogelijk toekomstige uitkering te krijgen,  dan zal een bancaire lijfrente vaak de beste keuze zijn. In een overzicht van money view worden de verschillen in de uitkering tussen de bancaire en de verzekerde lijfrente nader toegelicht.

In alle gevallen zullen er kosten in rekening gebracht worden bij het sluiten van het product.  Deze kosten verschillen per aanbieder.

Een (vaste)rente of beleggen

Bij het opbouwen van een lijfrentekapitaal kan worden gekozen voor een vaste of variabele rente. Deze rente is gerelateerd aan de marktrente. Zoals bekend is deze momenteel erg laag. 

Daarnaast kan ook worden gekozen om het kapitaal te beleggen.  Met beleggen kan op langere termijn een hoger rendement en daarmee een hoger pensioen worden gerealiseerd. Uiteraard brengt beleggen hogere risico’s met zich mee. Het risico van de beleggingen worden afgebouwd naarmate het moment waarop het kapitaal nodig is voor de lijfrente-uitkeringen dichter bijkomt.

Als de lijfrente gaat uitkeren wordt een vast rendement gehanteerd. Door de lage rente is de uitkering vaak lager dan vooraf werd gedacht. Sinds dit jaar is het ook mogelijk om tijdens de uitkeringsfase door te blijven beleggen. Met een beleggingsrekening voor uitkerend variabel pensioen heb je kans op een hogere uitkering. Uiteraard kan de uitkering ook lager worden dan bij een lage vaste rente.

Vaste rente of een variabele rente

Tijdens de opbouw kan worden gekozen voor een vaste of variabele rente. De hoogte van de rente is afhankelijk van de gekozen rentevastperiode.  Een lange vaste rente heeft als voordeel dat je weet waar je aan toe bent. Ook is de rente hoger dan bij een kortere periode. Er kan dan alleen niet worden geprofiteerd van een eventueel stijgende rente. Zeker in de periode van een zeer lage rente kan dat vervelend zijn.  Hoewel het vaak wel mogelijk is om tijdens de afgesproken rentevastperiode het opgebouwde lijfrente kapitaal ergens anders te stallen, kan dit niet zonder bijkomende kosten.

Naast de hoogte van de rente is het ook goed om aandacht te besteden aan de wijze waarop de rente wordt bijgeschreven. Soms is er sprake van de samengestelde rentemethode. Bij deze methode wordt het afgesproken rentepercentage vergoed over de hoofdsom en over de ontvangen rente.

Een ander systeem is het zogenoemde middelrentesysteem. In dat systeem wordt alleen de afgesproken rente vergoed over de hoofdsom. Daarnaast wordt er een rente vergoed over de rentevergoeding. Deze rente is afhankelijk van de resterende looptijd van het deposito en de rentestand op het moment dat de rente wordt bijgeschreven.

Dit systeem levert een nadeel op bij dalende rentes en een voordeel bij stijgende rentes. Het is echter moeilijk om te voorspellen wat het eindkapitaal zal zijn.  Welke systeem wordt gehanteerd is terug te vinden in de algemene voorwaarden.

Depositogarantiestelsel

Niet verzekerde lijfrenten vallen onder het Nederlandse depositogarantiestelsel. Het Nederlandse depositogarantiestelsel houdt in dat het gestorte spaargeld bij een faillissement van de spaarbank gegarandeerd is voor zover het saldo niet hoger is dan € 100.000. Deze regeling geldt per persoon en per bankvergunning. Overigens moeten alle (bank)spaarrekening bij dezelfde bank worden opgeteld voor het depositogarantiestelsel.

Bij twijfel over de veiligheid van het pensioenkapitaal kan worden overwogen om het kapitaal te spreiden over diverse banken en/of verzekeraars. In de praktijk delen banken een bankvergunning. Het is goed daarop te letten, omdat er dan slechts eenmaal recht bestaat op de garantie van € 100.000.

Wat is wijsheid?

Voor de keuze tussen beleggen of sparen bij de opbouw dient onder andere rekening te worden gehouden met het gewenste inkomen, het tijdstip dat het inkomen nodig is en de samenstelling van het overige vermogen. 

Op deze wijze kan het gewenste eindkapitaal en het benodigde rendement worden vastgesteld. Daarnaast moet je uiteraard lekker kunnen slapen bij het risico dat bij dit rendement hoort.

Vervolgens dient een keuze te worden gemaakt tussen een bancaire of een verzekerde lijfrente.  Het is overigens niet noodzakelijk om voor de opbouw en de uitkeringsfase dezelfde keuze te maken.  Hulp nodig bij al deze keuzestress? Neem dan contact op met een van onze adviseurs. Met meer dan 30 vestigingen is Alfa overal dichtbij.  ​

In een vorig artikel is ingegaan op onder andere het voordeel van de lijfrente.