Bereid je voor op afbouw derogatie

26 januari 2023 | Door:  Jelmer Sietzema

De afbouw van derogatie gaat onmiskenbaar een grote impact hebben op de rentabiliteit van de melkveesector en individuele bedrijven, zie eerder artikel.  Afzet van mest en terugkoop van kunstmest lijkt een kwestie van mineralen tellen en facturen betalen maar de praktijk kon wel eens weerbarstig zijn. Afbouw van derogatie is een serieuze 'game changer' en vraagt actie op bedrijfsniveau.

Kwetsbaarheid

Is er überhaupt wel plaatsingsruimte in de regio beschikbaar? En tegen welke prijzen kan de mest worden afgevoerd? Is er voldoende transportcapaciteit? Is er voldoende kunstmest beschikbaar? Wat gebeurt er als de akkerbouw in een nat voorjaar geen mest op de tarwe kan ontvangen? Zomaar een paar vragen die de kwetsbaarheid van de intensievere melkveebedrijven pijnlijk duidelijk maken. Het terugdringen van het bedrijfsoverschot lijkt een onvermijdelijke stap. En zorg daarbij voor een scherpe kostprijs, zodat je in staat bent om de stijgende kosten op te kunnen brengen.

Verlies van stikstof

In de praktijk zien wij meerdere voorbeelden van bedrijven die steeds minder stikstof in hun kringloop weten te behouden. Een structureel lage input van stikstof via bemesting en het rantsoen kan aanvankelijk nog tot prima melkproducties leiden, met een laag ureumgetal en een interessant BEX-voordeel. Er zijn echter altijd onvermijdelijke verliezen aan stikstof naar bodem en lucht. Ongewenst neveneffect van het opzoeken van de randjes op stikstofinput is dat de gehalten aan stikstof in de mest ook gestaag afnemen, regelmatig ruim lager dan 4 kg per ton. Er moeten ieder jaar meer tonnen mest worden afgezet om de benodigde kilo’s stikstof kwijt te kunnen. Een neerwaartse spiraal. Zorgen voor de mogelijkheid om forfaitair mest afte zetten is daarom erg waardevol.

Maatregelen

Wat kun je dan als melkveehouder nog meer doen om je te wapenen tegen de afbouw van derogatie?

• Stuur op een gunstig BEX-resultaat en bespaar zo op mestafvoer.
• Als je grond ruilt met akkerbouwers, maak dan gebruik van de Vogelaar-variant om de plaatsingsruimte te kunnen benutten.
• Maak afspraken met mestdistributeurs en landbouwers met plaatsingsruimte. Vraag je af wat jij hén te bieden hebt.
• Zorg voor ruime mestopslagcapaciteit om te kunnen bufferen als de mest onverhoopt niet afgezet kan worden. Houd de subsidiemogelijkheden hiervoor in de gaten.
• Spring zuinig om met je mest: zorg voor goede rijpe mest, mix van tijd tot tijd en voeg water toe bij uitrijden vanaf de tweede snede.
• Is mestbewerking (scheiden/bewerken/vergisten) interessant om de juiste mineralen op het juiste moment af te zetten?
• Ken de gehalten aan stikstof en fosfaat per seizoen.
• Grond aan je bedrijf verbinden voor zekerheid op plaatsingsruimte.
• Leer van je biologische collega's, die hebben tenslotte nooit derogatie gehad.
• Zaai vlinderbloemigen in om stikstof uit de lucht te binden en de stikstofkringloop aan te vullen.

Gevolgen

Afbouw van derogatie gaat tot gevolg hebben dat bestaande vanzelfsprekendheden gaan veranderen. Hoe ga jij hier mee om op jouw bedrijf? Denk hier over na, spar er over met je Alfa  adviseur en kom in actie!