Levenstestament en bewind voor meerderjarigen: hoe zit dat?

30 oktober 2017

Steeds meer mensen stellen tegenwoordig een levenstestament op. In een levenstestament worden veel zaken geregeld voor de periode dat je zelf niet (meer) in staat bent belangrijke beslissingen te nemen. Daarnaast kent de wet ook systemen voor het geval iemand niet meer goed in staat is beslissingen te nemen. Deze systemen zijn ‘meerderjarig bewind’ en ‘ondercuratelestelling’.

Bij deze twee wettelijke systemen zijn er veel regels en kijkt een rechter altijd mee. Daardoor zijn er altijd veel regels die moeten worden nageleefd. Dit werkt voor de omgeving vertragend en belastend. Met een levenstestament probeert je dit te voorkomen. De vraag is echter of het altijd werkt.

Wat is een levenstestament precies?

De kern van een levenstestament is eigenlijk de notariële volmacht die daarin is opgenomen. Dit is een volmacht die meestal aan één of meer van de kinderen wordt gegeven. Met deze volmacht kan het betreffende kind dan eigenlijk alles doen namens degene die het levenstestament heeft opgesteld.

Naast deze volmacht kunnen nog andere zaken worden geregeld in een levenstestament. Wat regelmatig wordt geregeld, is de medische behandeling die de betreffende persoon wel of juist niet wenst als hij of zij zelf niet meer hierover kan beslissen. Je kunt hierbij denken aan levensverlengende behandelingen. Ook kunnen wensen worden opgenomen die te maken hebben met het wel of juist niet toepassen van bijvoorbeeld euthanasie.

Schenkingen

In het levenstestament kan ook komen te staan of er nog schenkingen mogen worden gedaan. Als er sprake is van bewind voor meerderjarigen of ondercuratelestelling, moet de rechter worden ingeschakeld voor schenkingen. Als een levenstestament hierover niets zegt kan een notaris niet meewerken aan een schenking, omdat de notaris niet weet of de betreffende persoon wel wil schenken.

Door de wensen in het levenstestament op te nemen, kan ervoor worden gezorgd dat bepaalde schenkingen nog gewoon kunnen worden gedaan. Ook al ligt de betreffende persoon bijvoorbeeld in coma. Dit kan natuurlijk in de toekomst erfbelasting besparen.

Een levenstestament zegt trouwens niets over wat er met je nalatenschap moet gebeuren na een overlijden. Dat kun je alleen regelen in een ‘gewoon’ testament.

Werkt een levenstestament altijd?

Als je in een levenstestament bijvoorbeeld wensen ten aanzien van schenkingen opneemt, wil je natuurlijk dat de rechter daarbij niet alsnog moet worden ingeschakeld. Ook in andere situaties probeer je het juist zo te regelen dat de rechter niet hoeft mee te kijken. De vraag is echter of altijd te voorkomen is dat de rechter buitenspel wordt gezet.

Recent hebben verschillende rechters hierover wat uitspraken gedaan. Het blijkt dat het niet altijd goed gaat. In de beide situaties die nu zijn voorgelegd, was er onenigheid binnen de familie. De kinderen die geen volmacht hadden, probeerden vervolgens te voorkomen dat de volmacht uit het levenstestament kon worden gebruikt. Ook wilden ze dat de ouder onder bewind werd gesteld en de rechter dus bij bijna alles moest meekijken. Bovendien kon dan iemand tot bewindvoerder worden benoemd, die niet in het levenstestament als gevolmachtigde was genoemd.

In beide situaties keek de rechter naar meer dan alleen de inhoud van het levenstestament. De rechter ging daarbij met name onderzoeken hoe de verschillende partijen onderling met elkaar omgingen. Ook onderzocht de rechter of de inhoud van het levenstestament echt de wens van de betreffende ouder was. De rechter besloot vervolgens in één zaak om toch een meerderjarigenbewind in te stellen, ondanks het levenstestament. In de andere zaak lukte het juist niet om het levenstestament opzij te zetten. Belangrijk hierbij was de precieze tekst van het levenstestament. Hierin stond bijvoorbeeld uitdrukkelijk dat de ouder niet onder bewind of curatele wilde worden gesteld.

Conclusie

Een levenstestament is een belangrijk document en kan heel handig zijn in de fase dat je zelf niet meer alle beslissingen kunt nemen. Wel is het heel belangrijk hoe de tekst van het levenstestament luidt. Is de tekst niet duidelijk of volledig, dan kan het zijn dat de rechter toch een bewind instelt of je onder curatele stelt. En dat is juist iets wat je probeert te voorkomen. Laat je daarom goed voorlichten over wat je in je levenstestament kunt opnemen. Onze juristen kunnen hierbij natuurlijk helpen.  Met 32 vestigingen is Alfa overal dichtbij.