Liquiditeitsmarge in een jaar tijd met ruim 8 euro per 100 kg melk gedaald

14 maart 2024 | Door:  Hans de Bie

Na het financieel goede melkjaar 2022 met een hoge melkprijs zijn de resultaten in de melkveehouderij in 2023 weer fors gedaald. Veroorzaakt door de forse daling van de melkprijs met een iets lagere kostprijs. Hierbij de voorlopige cijfers op een rij.  

Technische cijfers

Het gemiddelde melkveebedrijf dat klant is bij Alfa, produceert in 2023 1.179.067 kg melk met 126 melkkoeien en 67 stuks jongvee. De bedrijfsproductie is met 41.869 kg melk toegenomen ten opzichte van 2022. Daarbij is de productie per koe met 121 kg gestegen naar 9.276 kg melk, met 4,51 procent vet en 3,59 procent eiwit. De intensiteit per hectare is daarbij met 628 kg gestegen naar 19.008 kg melk per hectare. In dat kader is het ook belangrijk om goed te blijven sturen op stikstofefficiëntie. Een belangrijk kengetal daarbij is ureum, wat gemiddeld op 19 zit en heel licht is gedaald ten opzichte van 2022. In de resultaten van de individuele bedrijven zien we een spreiding in ureum van 4 tot 24, wat aangeeft dat er nog grote verschillen zitten in de stikstofefficiëntie op de bedrijven. Dat begint uiteraard met het ruweiwitgehalte in het rantsoen; daar liggen nog uitdagingen om dit verder te optimaliseren.

Technische kengetallen

In het cijferoverzicht zijn ook de resultaten weergegeven van de 25 procent beste bedrijven met de laagste uitgaven op procesniveau. Een mooi kengetal, omdat je daar als ondernemer direct invloed op uit kunt oefenen. De 25 procent beste bedrijven produceren gemiddeld genomen 106.493 kg melk meer, met 8.944 kg melk per koe, wat 331 kg lager ligt dan het gemiddelde.

Financiële cijfers

De melkveebedrijven waarvan Alfa de cijfers heeft, hebben in 2023 op procesniveau 3,73 euro per 100 kg melk minder uitgegeven ten opzichte van 2022. Op een gemiddeld bedrijf is dit een besparing van 43.969 euro, die voornamelijk wordt veroorzaakt door 2,13 euro aan lagere eigen voerkosten. De aankoop van voer is met 0,37 euro licht gedaald naar 16,13 per 100 kg melk. Daarnaast zijn de niet-toerekenbare variabele kosten (installaties, inventaris, onroerende zaken en algemene kosten) met 1,64 per 100 kg melk gedaald.

De 25 procent beste bedrijven hebben 30,14 euro per kg melk aan uitgaven op procesniveau, wat 5 euro lager is dan het gemiddelde, oftewel zo’n 60.000 euro op bedrijfsniveau.

Spreiding in proceskosten

Bij de 25 procent bedrijven met de hoogste proceskosten, liggen de proceskosten op 40 euro per 100 kg melk, wat weer 5 cent boven het gemiddelde ligt.

De uitgaven aan kapitaal en privé zijn met 2,02 euro gestegen naar 18,03 euro per 100 kg melk. De pacht en leasekosten zijn heel licht gedaald, maar de rentelast is met 0,74 euro gestegen naar 3,36 per 100 kg melk. De langlopende schulden zijn met 12.770 euro gedaald naar 1.289.593 euro op een gemiddeld bedrijf. Het rentepercentage is gemiddeld genomen met 1,35% gestegen, waardoor de rentelast met 9.937 euro is toegenomen.

De uitgaven op bedrijfsniveau zijn met 1,17 euro per 100 kg gedaald naar een niveau van 53,18 euro per 100 kg melk. Door de overige opbrengsten en omzet en aanwas is de kritieke melkopbrengst (KMO) in 2023 op 46,21 euro per 100 kg melk uitgekomen.

Spreiding Kritieke Melkopbrengst (KMO)

De KMO laat een grote spreiding zien bij de individuele bedrijven. De 25% beste bedrijven hebben een KMO van 40,86 euro per 100 kg melk en de 25% slechtste laten een gemiddelde KMO van 51,36 euro per 100 kg melk zien.

De melkprijs is in een jaar tijd gedaald van 57,59 euro in 2022 naar 47,91 euro per 100 kg melk in 2023. Een daling van 9,68 euro per 100 kg melk is fors. Daardoor is de liquiditeitsmarge gedaald naar 1,70 euro per 100 kg melk.

Actuele thema’s in de melkveehouderij zijn onder andere de intensiteit van de sector en de productie per koe. Als we kijken naar de productie per koe, dan zien we in de cijfers geen correlatie tussen productieniveau en liquiditeitsmarge. Bedrijven met een productie minder dan 8.000 kg en tussen 9.000 en 10.000 kg melk hebben de hoogste liquiditeitsmarge. De bedrijven tussen 8.000 en 9.000 kg melk of meer dan 10.000 kg melk per koe hebben de laagste liquiditeitsmarge per 100 kg melk.

Liquiditeitsmarge in relatie tot productie per koe

In de intensiteit van de bedrijven zien we wel een verband met de liquiditeitsmarge. Bedrijven met minder dan 15.000 kg melk per hectare hebben de hoogste marge met gemiddeld 2,11 euro per 100 kg melk. De bedrijven met meer dan 20.000 kg melk per hectare hebben de laagste marge met 1,26 euro per 100 kg melk.

Liquiditeitsmarge in relatie tot intensiteit per hectare

De liquiditeitsmarge is inclusief de vervangingsinvesteringen, waardoor het gemiddelde melkveebedrijf een kleine besparing heeft gerealiseerd in 2023. Het is echter wel zeer marginaal gezien de actuele thema’s die op dit moment in de melkveehouderij spelen. De impact van de actuele thema’s, zoals klimaatwetgeving, afbouw derogatie, inflatie en renterisico, hebben we eerder in beeld gebracht in het artikel van november 2023.

De gemiddelde resultaten van 2023 laten zien dat de sector onvoldoende weerstand kan bieden aan de financiële impact van actuele en toekomstige thema’s. De verwachtingen van de zuivelmarkt zijn positief gestemd op basis van de analyses van Wageningen, waarin diverse factoren zijn meegenomen die invloed hebben op het gebied van de wereldwijde vraag naar – en productie van – zuivel. Nu nog een passende Nederlandse melkprijs de komende jaren, zodat het gemiddelde bedrijf toekomstperspectief heeft!