Management optimaliseren: minder stikstof en meer geld

22 september 2022 | Door:  Arjan de Jong

In de tweede Alfa Stikstof Podcast vertelt Alfa-bedrijfskundige Arjan de Jong hoe je als melkveehouder via het management de stikstofuitstoot kunt verlagen. Daarbij gaat het in de kern om het optimaliseren van het rantsoen, (kunst)mestgift, weidegang, levensduur koeien en jongveebezetting. Dat leidt niet alleen tot minder stikstof, maar ook lagere kosten en dus onderaan de streep meer geld. 

‘Via optimalisatie aan de voorkant is er vaak nog meer mogelijk’ zegt bedrijfskundige Arjan de Jong bij Alfa. Met ‘de voorkant’ doelt De Jong op managementmaatregelen die je als melkveehouder kunt nemen om de stikstofuitstoot verder te verlagen. Als eerste via het verlagen van het ruw eiwitgehalte in het rantsoen. ‘Daarbij gaat het erom je eigen ruwvoervoorziening en -kwaliteit nog verder te optimaliseren. Eiwit wordt toch vaak nog gekocht en soms overtollig gekocht via de aankoop van krachtvoer.’ De Jong ziet wel dat er steeds scherper wordt gestuurd op de eigen eiwitvoorziening en eiwitkwaliteit. ‘Maar er is nog steeds meer optimalisatie mogelijk.’  

Betere benutting bemesting 

De tweede ‘managementknop’ betreft optimalisatie van de bemesting. Dat begint volgens De Jong bij het op de juiste moment strooien van kunstmest. Waarbij er in zijn ogen beter gekeken moet worden naar de kwaliteit en samenstelling van de eigen organische mest. ‘Neem eens een mestmonster en stem je kunstmestgift en -samenstelling daarop af.’ De Jong wijst verder op ‘een veel betere benutting van drijfmest’ als er voor het uitrijden water aan wordt toegevoegd. ‘Je kunt haast niet meer zonder vandaag de dag.’ 

Wei de beste welzijnsplek 

Weidegang leidt tot minder stikstofuitstoot, waardoor je dat als melkveehouder moet toepassen als het kan vindt De Jong. Omdat het naast minder stikstof ook meer geld oplevert in de vorm van weidemelkpremie van de zuivelfabriek. Maar ook via de eco-regeling in het nieuwe GLB dat volgend jaar van kracht wordt. ‘En uit oogpunt van dierenwelzijn is het ook nog eens beter.’ 

De laatste managementknop is werken aan een langere levensduur van de koeien in combinatie met verlaging van de jongveebezetting. ‘Het is een must om zo optimaal mogelijk met je veestapel om te gaan’, noemt De Jong dat. Met betrekking tot optimalisatie noemt hij het recente nieuws dat de derogatie in Nederland stapsgewijs wordt afgebouwd een extra stimulans voor verdere optimalisatie van de bedrijfsvoering. ‘Door afbouw van derogatie krijg je minder plaatsingsruimte van met name stikstof op je eigen grond wat je bijvoorbeeld kunt oplossen door minder jongvee aan te houden.’ 

Innovatie aan de achterkant 

Naast managementmaatregelen ‘aan de voorkant’, bestaat ook de mogelijkheid de stikstofuitstoot te verlagen door te investeren in emissiearme stalsystemen. De Jong wijst erop dat dat bij nieuwbouw al sinds 2015 moet. In Brabant moeten ook bestaande stalsystemen worden aangepast. Maar de recente uitspraak van de Raad van State, die een eerdere uitspraak van de Utrechtse rechtbank wat betreft de in haar ogen ontoereikende onderbouwing van de emissiereductie van specifiek twee emissiearme stalsystemen bevestigde, maakt het echter wel lastiger weet ook de Alfa bedrijfskundige. Waarbij hij wel opmerkt dat een emissiearm stalsysteem vaak gepaard gaat met gebruik van rubber op de roosters wat een positief effect heeft op het dierenwelzijn. 

Beluister hier de podcast

De podcast vind je ook terug op Apple podcast. Heb je vragen, opmerkingen of misschien zelfs een suggestie voor de podcastserie? Mail dan naar communicatie@alfa.nl. 

Meer informatie over het stikstofdossier