Nieuwe NV-gebieden aangewezen met lagere mestnorm

2 januari 2024 | Door:  Jeroen van den Hengel

De met nutriënten verontreinigde gebieden (NV-gebieden) zijn definitief aangewezen. Er zijn extra gebieden toegevoegd. In NV-gebieden gaat in 2024 de stikstofgebruiksnorm voor alle landbouwers omlaag. 

Aanwijzing volgt uit derogatiebeschikking

De aanwijzing van de NV-gebieden volgt uit de vorig jaar verkregen derogatiebeschikking van de Europese Commissie. Daarin staat dat Nederland voor 1 januari 2024 NV-gebieden moest aanwijzen waar de waterkwaliteit niet op orde is. Hierop heeft  de minister ongeveer 60 procent van het Nederlandse landbouwareaal aangewezen.

Boeren in deze gebieden krijgen te maken met een versnelde afbouw van derogatie en een aanscherping van de totale hoeveelheid stikstof die ze mogen gebruiken van 5 procent in 2024 en 20 procent in 2025. Als Nederland de gebieden niet zou aanwijzen, zou ‘Brussel’ het hele land aanwijzen met uitzondering van het Rivierengebied.

Waar liggen de NV-gebieden?

In 2022 en 2023 zijn er al NV-gebieden aangewezen. In 2022 waren dat zand- en lössgronden in Overijssel, Gelderland, Utrecht, Noord-Brabant en Limburg. De beheergebieden van hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, hoogheemraadschap Delfland en waterschap Brabantse Delta zijn in 2023 toegevoegd.

Vanaf 2024 zijn verspreid over Nederland nieuwe gebieden aangewezen. Ook zijn er enkele gebieden die in 2023 waren aangewezen en nu geen NV-gebied meer zijn. Het totale NV-gebied is per saldo toegenomen van de al eerder aangewezen 40 procent naar 60 procent van het landbouwareaal.

Een perceel valt als geheel onder een NV-gebied indien meer dan 50 procent van het perceel in een NV-gebied ligt. In Mijn percelen vind je een kaartlaag met deze gebieden. Hier kun je zien of jouw percelen in een NV-gebied liggen. 

Lagere stikstofgebruiksnorm voor alle bedrijven

In NV-gebieden gaat de stikstofgebruiksnorm in 2024 omlaag. In het grootste deel van de NV-gebieden is dat 5 procent . In grondwaterbeschermingsgebieden (een zone rondom een waterwingebied voor drinkwater) op zand- en lössgrond in Overijssel, Gelderland, Utrecht, Noord-Brabant en Limburg zijn extra maatregelen nodig, en is de verlaging 10 procent. In 2025 moet het gebruik van de totale hoeveelheid stikstof vanuit dierlijke mest en kunstmest verder omlaag. De verlaging wordt dan in alle NV-gebieden 20 procent.

Gebruiksnormen NV-gebieden:

Gevolgen voor derogatiebedrijven

Agrarische bedrijven mogen sinds 2023 geen derogatie meer aanvragen voor percelen binnen Natura 2000-gebieden. Vanaf 2024 gaat dat ook gelden voor percelen die in een ‘derogatievrije zone’ van 250 meter rond een Natura 2000-gebied liggen.

Bedrijven in de NV-gebieden die gebruikmaken van derogatie, moeten het gebruik van dierlijke mest sneller afbouwen dan in de rest van Nederland. Dit betekent dat zij in 2024 210 kg en in 2025 190 kg stikstof dierlijke mest per hectare mogen uitrijden. Lees ook: Derogatie 2024: verdere afbouw normen, uiterlijk 29 februari aanvragen.

Voor derogatiebedrijven gelden regels voor vanggewas na mais op zand- en lössgrond. Ook voor vanggewas na mais op klei- of veengrond in een NV-gebied zijn regels van toepassing. Daar zitten verschillen tussen de inzaaidata. Derogatiebedrijven moeten op klei- en veengrond bij graslandvernietiging aan dezelfde voorwaarden voldoen als op zand- en lössgrond.

Bereken de gevolgen voor jouw bedrijf

Wil je weten wat de aanwijzing van de NV-gebieden en de verlaging van de normen voor jouw bedrijf betekenen? Neem dan gerust contact op met één van onze adviseurs in jouw regio. Zij kunnen een bemestingsplan voor 2024 opstellen met een berekening van de mestplaatsingsruimte van jouw bedrijf.