Overdracht van onderneming: let op het werkkapitaal

22 juni 2020 | Door:  Dion Tops

Denk je eraan om jouw onderneming te verkopen? Bijvoorbeeld omdat de pensioenleeftijd nadert of omdat jouw kinderen het bedrijf willen gaan voortzetten? Of denk je eraan om een onderneming te kopen? Lees dan vooral verder. In dit artikel gaan we in op de belangrijke aspecten van het werkkapitaal in het kader van een aan- of verkoop. Het werkkapitaal krijgt vaak te weinig aandacht.

Waarderen

Er bestaan verschillende mogelijkheden om de waarde van een onderneming te bepalen. De meest gebruikte methode die waarderingsdeskundigen doorgaans hanteren is de Discounted Cash Flow (DCF)-methode.

Bij deze methode wordt de waarde van de onderneming bepaald door verwachte toekomstige geldstromen contant te maken tegen een rendementseis, die de risico’s van de onderneming weerspiegelt. Immers, het gaat een investeerder (of: koper) uiteindelijk erom wat er met de onderneming verdiend kan worden en niet wat de onderneming verdiend heeft in het verleden.

Andere methoden die we ook wel voorbij zien komen zijn het gebruik van een bepaalde (branche) multiple maal de winst, of de boekhoudkundige waarde van het eigen vermogen (de intrinsieke waarde). Al zijn dit doorgaans methoden om slechts een grof beeld te krijgen van de ondernemingswaarde en om richting te bepalen. Deze methoden houden bijvoorbeeld geen rekening met bijzondere omstandigheden van het bedrijf, zoals eenmalige investeringen die eraan zitten te komen. En ook niet of slechts beperkt met (mutaties in) werkkapitaal.

Werkkapitaal

Bij gebruik van bovenstaande methoden wordt in de basis een waarde gehangen aan de operationele verdiencapaciteit van de onderneming, waarna de vertaalslag wordt gemaakt naar de waarde van de gehele onderneming en/of de waarde van de aandelen. Met veel van deze methoden wordt impliciet verondersteld dat een “normale werkkapitaalpositie” in de waarde inbegrepen zit en mee over gaat naar een eventuele koper. Dit hoeft niet persé het geval zijn en blijkt dat per transactiedatum sprake is van een bijzonder hoog of laag werkkapitaalniveau dan zou er een verrekening plaats moeten vinden. Je kunt dan bijvoorbeeld denken aan een buitengewoon hoge crediteurenpositie per transactiedatum, omdat de betalingen later dan normaal zijn gedaan.

Als de afspraak bij verkoop ‘cash and debt free’ is, wat inhoudt dat een verkoper de onderneming oplevert zonder liquide middelen en schulden, dan kan de ondernemer door werkkapitaal vrij te maken kort voor overdracht nog extra dividend uitkeren. Dit bedrag komt dan toe aan de verkoper en de koper wordt kort na overdracht mogelijk geconfronteerd met een liquiditeitsuitdaging. Het bepalen van de juiste werkkapitaalpositie kan lastig zijn, zeker bij seizoensbedrijven, maar kan ook vele frustraties besparen.

Goede voorbereiding

Goed inzicht is belangrijk. Als verkoper kun je voorafgaand aan de verkoop hier ook je voordeel mee doen, door het werkkapitaal structureel te optimaliseren een aantal jaren voorafgaand aan de verkoop. Als koper is een goede voorbereiding eveneens gewenst. Het onderzoeken van het werkkapitaal is misschien wel het meest onderschatte punt tijdens het aankooptraject. Een prijs voor de onderneming zegt niets zonder dat er een afspraak is gemaakt over hoe om te gaan met werkkapitaal. Wat valt er onder werkkapitaal, wat is een normale stand en ook niet onbelangrijk: wat doen we als de datum van de transactie op schuift?

Vakwerk en maatwerk

Blijf altijd scherp op het werkkapitaal bij een overdracht en zorg ervoor dat je met de wederpartij duidelijke afspraken maakt, vóórdat een eventuele transactie plaatsvindt. Vergelijk de positie van de onderneming met die van concurrenten als die informatie beschikbaar is. Houd rekening met seizoenspatronen en eenmalige grote opdrachten.

Heb je vragen of hulp nodig bij de waardering van de onderneming, bijvoorbeeld in het kader van een overdracht? Neem dan contact op met de waarderingsdeskundigen van Alfa Consultants. Zij zijn te bereiken via telefoonnummer 088 2533300 of stuur een e-mail naar consultants@alfa.nl.