Scoren op CO2-uitstoot – aan welke knoppen draai je?

24 maart 2021 | Door:  Bor Houwers

Nederland wil in 2030 de uitstoot van broeikasgassen met 49% verminderd hebben ten opzichte van 1990. Zo luidt de afspraak in het Klimaatakkoord. De landbouw en de melkveehouderij moeten hier ook specifiek aan bijdragen. Uiteindelijk werkt dit ook positief uit in de portemonnee, mits er netjes wordt gewerkt en de landbouwpraktijk goed wordt uitgeoefend. Met de KringloopWijzer heeft de melkveehouderij de uitstoot goed in beeld.

Er kan aan verschillende knoppen worden gedraaid om de broeikasgasuitstoot van het bedrijf te verlagen. Wel zijn enkele parameters voor een bedrijf op korte termijn lastig te veranderen (denk aan intensiteit of grondsoort). Er zijn echter kengetallen waar je wel op kunt sturen op kortere termijn.

Waar zit de winst?

De broeikasgasuitstoot in de melkveehouderij wordt uitgedrukt in CO₂-eq per kg melk. Welke melkveebedrijven realiseren de laagste CO₂-uitstoot? Waar kun je als melkveehouder het beste op sturen? Om hier antwoord op te geven, volgen hieronder enkele tips. Hiervoor zijn ruim 800 KringloopWijzers van Alfa-klanten met elkaar vergeleken, om duidelijk te krijgen waar veel winst te behalen valt. De opbouw blijkt uit de tabel. Deze laat zien dat de CO₂ uit pensfermentatie en aanvoerbronnen het grootste aandeel heeft in de totale CO₂-uitstoot.

Jongveebezetting

De 25% best scorende bedrijven op het kengetal jongvee per 10 melkkoeien hebben een jongveebezetting van 2,5 stuks jongvee per 10 melkkoeien en een CO₂-uitstoot van 1289. Het verschil met de slechtst scorende bedrijven is relatief klein. Dit komt doordat het niet aanhouden van jongvee – en het vervolgens weer aankopen – geen oplossing is om de CO₂-uitstoot te verlagen. De CO₂-uitstoot tijdens de opfok van eventueel aangekocht jongvee wordt in de berekening meegenomen. De echte oplossing zit in een hoge levensproductie per koe en een zo laag mogelijk vervangingspercentage, zodat jongvee maar beperkt noodzakelijk is.

Voerefficiëntie

Als wordt gekeken naar het kengetal voerefficiëntie (= kilogram meetmelk per kilogram drogestofopname), zit hier het grootste verschil tussen de CO₂-uitstoot van de 25% hoogst scorende en 25% laagst scorende bedrijven; respectievelijk 1205 en 1422. De 25% best scorende bedrijven realiseren een voerefficiëntie van 1,29 ten opzichte van 1,00 bij de 25% laagst scorende bedrijven. De voerefficiëntie is een belangrijke parameter om een lage CO₂-uitstoot te realiseren. Daarnaast geeft dit een stuk vakmanschap weer, wat financieel natuurlijk ook positief uitpakt. Een hoge voerefficiëntie wordt bereikt door een goede ruwvoerkwaliteit (= meer eigen ruwvoer en minder krachtvoer), een uitgebalanceerd rantsoen, voldoende vers voer en de juiste voerfrequentie. Houd hierbij goed de conditie en gezondheid van het vee in de gaten.  

Sturen op CO₂ in aanvoerbronnen

Aanvoerbronnen bestaan uit aangekochte producten, waarvan de CO₂-uitstoot wordt toegerekend aan het melkveebedrijf. Hierop kun je op korte termijn sturen, door kritisch te kijken naar de CO2-uitstoot van bijvoorbeeld je aan te kopen krachtvoersoorten en/of bijproducten. In het rekenregelrapport – bijlage 4 van de Kringloopwijzer – is een tabel opgenomen met de CO₂-uitstoot per voedermiddel.

Van mengvoer is in de Kringloopwijzerdatabase (mijnkringloopwijzer.nl) de CO₂-uitstoot per mengvoersoort te bekijken. Deze wordt aangeleverd en ingelezen via de voerleverancier.

Kunstmestgift

Kijk bij een eventuele kunstmestgift eens naar de soorten stikstof, ammonium, nitraat of ureum. Er zit een groot verschil in de CO₂-uitstoot bij de productie van de verschillende kunstmestsoorten. De CO₂-uitstoot van de kunstmestproductie en -aanwending wordt meegeteld bij de uitstoot van de (eigen) voerproductie. Bij het toedienen van de kunstmest komt ammoniak vrij. Let er daarom bij het gebruik van ureummeststof op dat er een urease-remmer of spaakwielbemester wordt gebruikt, anders heeft dit een hogere ammoniakuitstoot als gevolg. het meeste voordeel is te behalen  door minder kunstmest aan te voeren voor dezelfde, of zelfs betere, gewasopbrengsten.

Energieverbruik

Hoewel het energieverbruik maar een relatief klein deel van de CO₂-uitstoot bepaalt, kan hier ook eenvoudig winst worden gepakt. Waar valt energie te besparen? En wordt er groene stroom afgenomen? De CO₂-emissie is bij groene stroom 15 keer zo klein!

De verschillen tussen melkveebedrijven zijn gigantisch groot en er bestaat ook geen eenduidige tip voor alle melkveebedrijven. Wil je meer weten over de CO₂-uitstoot op uw bedrijf en voor uw bedrijf (de snelste) winst behalen? Neem dan contact op met jouw Alfa-adviseur