Voortgang aanpak stikstofproblematiek juli 2021

29 juli 2021 | Door:  Bert Lowijs

Op 16 juli 2021 stuurde demisionair minister Schouten een brief naar de Tweede Kamer over de voortgang van de aanpak stikstof. Hierbij de hoofdlijnen van de inhoud van deze brief.

Programma Stikstofreductie en Natuurverbetering

De eerste contouren zijn zichtbaar op welke wijze een programma met maatregelen wordt ontwikkeld om de wettelijke stikstofdoelen te kunnen halen. Belangrijk is om te vermelden dat er al vastgestelde maatregelen in uitvoering zijn, zoals de provinciale regeling aankoop veehouderijen nabij Natura 2000-gebieden. Het programma ziet op de uitwerking van verdere maatregelen om de resterende opgave te realiseren. Deze opgave ziet op het verschil tussen de reductie die met reeds vastgestelde maatregelen wordt behaald en de reductie die wettelijk gezien gehaald moet worden. Bij de vaststelling van nieuwe maatregelen vindt op basis van een motie van de Tweede Kamer een weging plaats tussen haalbaar en betaalbaar (kosten-batenanalyse). Het programma moet medio 2022 zijn vastgesteld. Ook de agrarische sector moet rekening houden met nieuwe maatregelen, bovenop de reeds vastgestelde maatregelen.

Bronmaatregelen

Zoals aangegeven is een aantal landelijke maatregelen al in uitvoering, zoals de provinciale aankoop van veehouderijen nabij Natura 2000-gebieden en het beschikbaar stellen van subsidies voor omschakeling naar kringlooplandbouw. De aangescherpte wettelijke doelstellingen vragen echter om nieuwe bronmaatregelen, zoals stalmaatregelen (onder andere aanpassing bestaande stallen) en managementmaatregelen op het gebied van verlagen ruw eiwitgehalte in veevoer, vergroten aantal uren weidegang en verdunnen mest. Voor alle sectoren zitten er aanvullende bronmaatregelen aan  te komen.

Gebiedsgerichte aanpak

Met de gebiedsgerichte aanpak door de provincies wordt gewerkt aan een vertaling van de wettelijke doelen naar de regio’s. Deze vertaling moet uiterlijk in 2023 leiden tot een maatregelenpakket op gebiedsniveau om de natuur te verbeteren, de biodiversiteit te herstellen en de stikstofuitstoot te reduceren. De maatregelen kunnen per Natura 2000-gebied verschillen (maatwerk). Ook hier geldt dat de maatregelen haalbaar en betaalbaar moeten zijn. Alvorens de gebiedsplannen worden vastgesteld, zal een ieder in de gelegenheid worden gesteld er iets van te vinden.

Programma Natuur

Parallel aan de stikstofaanpak is een eerste stap gezet om de natuur de komende jaren verder versterken en verbeteren. Het is aan het nieuwe kabinet om hier verder werk van te maken.

Toestemmingsverlening

In de meeste provincies is extern salderen inmiddels opengesteld. Van deze mogelijkheid kunnen naast de agrarische sector ook andere sectoren gebruik maken. Volgens minister Schouten zijn er inmiddels voldoende waarborgen ingebouwd om een ongerichte en ongecontroleerde uitkoop van het platteland te voorkomen.

Voor de PAS-melders geldt dat de effecten van de saneringsregeling varkenshouderij en de aankoopregeling worden ingezet om tot legalisatie te komen. Hierbij krijgen PAS-melders waarbij handhaving speelt, voorrang. Deze effecten zijn echter volstrekt onvoldoende om alle PAS-melders (dus ook melders buiten de veehouderij) te kunnen legaliseren. Hiervoor zijn extra maatregelen nodig op basis van een wettelijk vastgelegd legalisatieprogramma. Pas als het effect van deze maatregelen zichtbaar is, kan dit voor legalisatie worden ingezet.

Ten behoeve van legalisatie van PAS-melders wordt onderzocht in hoeverre de zogeheten ADC-toets kan bijdragen aan een oplossing. De kern van deze toets is een onderbouwing dat een geringe toename van stikstofdepositie niet leidt tot een significant negatief effect met een ecologische onderbouwing.

Verder vinden er gesprekken plaats tussen het ministerie van LNV en de banken over de financieringsproblemen bij PAS-melders. Een oplossing lijkt echter nog ver weg.

Het legaliseren van meldingsvrije activiteiten onder het PAS gaat meelopen in het eerder genoemde legalisatieprogramma. De moeilijkheid van deze groep is dat onvoldoende in beeld is hoe groot deze is. Hiervoor wordt een zogeheten notificatiesysteem opgezet.

Voor interimmers, bedrijven die ná de referentiedatum en vóór 1 februari 2009 zijn gestart of uitgebreid zonder natuurvergunning, geldt dat wordt onderzocht op welke wijze deze groep alsnog van een toestemming kan worden voorzien. Ook hier geldt dat onvoldoende in beeld is hoe groot deze groep is.

Stikstofregistratie

Het kabinet blijft werken aan de borging en beschikbaarheid van voldoende depositieruimte voor de woningbouwopgave van 75.000 woningen per jaar. Hiervoor is een stikstofregistratiesysteem opgezet. Dit systeem wordt gevuld met de stikstofreductie als gevolg van de uitvoering van landelijke maatregelen. Daarnaast wordt gewerkt aan een wijziging van het stikstofregistraitesysteem om het mogelijk te maken om reserveringen te doen voor woningbouwprojecten in de nabije toekomst.

Jurisprudentie

Op het gebied van stikstof worden regelmatig belangrijke uitspraken gedaan door de rechtspraak. Zo is in januari 2021 duidelijk geworden dat voor intern salderen geen vergunningplicht meer geldt als sprake is van een gelijkblijvende of afnemende stikstofdepositie ten opzichte van de referentiesituatie.

Verder heeft minister Schouten besloten om naar aanleiding van een uitspraak van de Afdeling bestuùrsrechtspraak van de Raad van State een vaste afstandsgrens van 25 kilometer voor alle emissiebronnen in te stellen. Het rekenmodel Aerius  wordt hierop aangepast.

Tegen de uitspraak van de Voorzieningenrechter van de rechtbank Noord-Nederland over de toepassing van de Rav-factoren is hoger beroep ingesteld.

Recent oordeelde de Afdeling bestursrechtspraak van de Raad van State dat ten aanzien van natuurbesluiten te allen tijde inspraak moet worden geboden, dus óók bij de zogeheten positieve weigeringen. Het bieden van inspraak betekent dat eerst een ontwerpbesluit ter inzage moet worden gelegd alvorens een definitief besluit mag worden genomen.

Ondersteuning

Al met al een complex dossier wat de nodige uitdagingen met zich mee brengt. Het is van belang dat je goed in beeld hebt wat dit betekent voor jouw bedrijf. Onze specialisten kunnen je daarbij goed ondersteunen en met ruim 30 kantoren zijn we overal dichtbij.

Lees al het nieuws op onze pagina over het stikstofdossier.