Excessief lenen van je BV als aandeelhouder? Dit verandert er!

10 november 2022 | Door:  Joris Daanen

Komend jaar zal er veel belangstelling zijn voor de nieuwe regels rondom aandeelhouders die lenen van hun besloten vennootschap. In de media is er recent al veel aandacht geweest voor de nieuwe wetgeving. Hieronder worden eerst de nieuwe regels kort uitgelegd en vervolgens geven we mogelijkheden voor aandeelhouders om tot oplossingen te komen.

Wat is excessief lenen?

Als je als natuurlijk persoon een besloten vennootschap hebt, is het juridisch mogelijk om gelden op te nemen of te lenen van je BV. Dit kan bijvoorbeeld gaan om een lening voor de aankoop van een privé-auto. De aandeelhouder in kwestie had dit geld ook als dividend kunnen uitkeren om de bestedingen privé te doen. Met de dividenduitkering had het geld de besloten vennootschap definitief verlaten. Over het uitgekeerde dividend is dan inkomstenbelasting verschuldigd.

Een aandeelhouder kan deze belastingheffing eenvoudig voorkomen: door voor een lening te kiezen in plaats van dividend. Dit heeft ertoe geleid dat veel aandeelhouders in het verleden gelden als lening hebben opgenomen uit hun besloten vennootschap. Deze leningen zijn in sommige gevallen zelfs opgelopen tot heel hoge bedragen.

De hoge uitstaande schulden zijn al jaren een doorn in het oog van de Belastingdienst. De fiscus kan namelijk over de opgenomen leningen geen belasting heffen en zit in de wachtkamer. De wetgever heeft besloten om dit nu actiever te gaan bestrijden. Deze wetgeving gaat eind 2023 voor het eerst gelden.

Welke nieuwe regels gaan er ontstaan?

De nieuwe regels houden in dat leningen boven de 700.000 euro (hierna: het drempelbedrag) automatisch worden behandeld als een (soort) dividend. De Belastingdienst ontmoedigt zodoende het op grote schaal opbouwen van schulden aan je besloten vennootschap.

Voor fiscale partners geldt het drempelbedrag maar één keer. Mocht een aandeelhouder meerdere besloten vennootschappen hebben, dan geldt het drempelbedrag ook maar één keer. Wel kan een aandeelhouder aan verbonden personen (bijvoorbeeld: meerderjarige kinderen) ieder het drempelbedrag lenen. Leen je aan één verbonden persoon meer dan het drempelbedrag? Dan wordt enkel het te veel geleende bedrag opgeteld bij de lening van de betreffende aandeelhouder (en zijn fiscale partner). 

Kijk naar je schulden

Het is van belang om ook te bekijken welke schulden voor jou als aandeelhouder worden getoetst. Dit zijn alle leningen die worden opgenomen, met de enkele uitzondering dat schulden die de aandeelhouder voor zijn eigen woning is aangegaan niet meetellen voor het drempelbedrag. Een eigenwoningschuld is een lening die bij het verstrekken van de lening is bedoeld om te worden besteed voor de aankoop of verbouwing van de eigen woning.

Is jouw schuld niet ten goede gekomen aan je woning, dan telt de schuld mee voor het drempelbedrag. Ook als je de schuld hebt opgenomen voor een bedrijf dat je bijvoorbeeld als eenmanszaak of vennootschap onder firma drijft.

De sanctie

Heb je als aandeelhouder op de peildatum van het betreffende jaar te veel geleend (dus boven het drempelbedrag)? Dan ben je inkomstenbelasting verschuldigd. Voor de eerste peildatum, 31 december 2023, bedraagt de inkomstenbelasting 26,9% van het te veel geleende bedrag. Bij een lening van 900.000 euro is de sanctie ruwweg 53.000 euro.

Vanaf het jaar 2024 is het nieuwe tarief in de inkomstenbelasting van toepassing: 31% voor dividenden boven de 67.000 euro. Het kan een optie zijn om komend jaar dividend uit te keren tegen het nu nog geldende inkomstenbelastingtarief, tot er voldoende is afgelost en je schulden onder het drempelbedrag komen.

Kies je niet voor dividend en speel je dus te laat in op de nieuwe regels, dan moet je in je aangifte 2023 alsnog inkomstenbelasting betalen. Dit als gevolg van de nieuwe regels en de opgelegde sanctie. Gebruik je in 2024 de oplossingen in de volgende alinea, dan kun je de in 2023 betaalde inkomstenbelasting weer terugkrijgen via de vaste regels van verliesverrekening.

Het is essentieel om samen met je adviseur de (mogelijke) schulden aan je besloten vennootschap in de loop van 2023 zoveel mogelijk op te lossen. Hieronder volgen – naast het uitkeren van dividend – een tweetal opties om tot een (relatief snelle) oplossing te komen met betrekking tot deze regels.

1. Herfinanciering

Een manier die onderbelicht is om relatief eenvoudig onder de nieuwe regels uit te komen, is de schulden aan je besloten vennootschap herfinancieren. Het eenvoudigste voorbeeld is het herfinancieren van je schuld bij bijvoorbeeld een bank. Je kunt een hypothecaire lening op je huis of overig onroerend goed nemen, waardoor je met het opgenomen geld van de bank je schuld aan je besloten vennootschap aflost. Let wel op, de besloten vennootschap mag niet volledig garant staan voor de lening die de aandeelhouder afsluit. Dergelijke constructies, door de garantstelling, trekt de wetgever weer gelijk met een lening tussen de aandeelhouder en zijn besloten vennootschap.

Naast een bancaire lening is herfinancieren mogelijk via een familielening. Daarmee kan op dezelfde wijze als bij een bancaire lening het losgekomen geld als aflossing dienen van de rekening-courant aan privé.

Door de herfinanciering bestaat er juridisch geen schuld meer tussen jou als aandeelhouder en de besloten vennootschap. De nieuwe wetgeving is dan niet van toepassing.

2. Overdracht van bezittingen

Een andere praktische oplossing om relatief eenvoudig je schuld af te lossen is door het verkopen van privébezittingen aan de besloten vennootschap. Met de koop door de besloten vennootschap ontstaat een vordering op je besloten vennootschap. Deze vordering kun je verrekenen met de openstaande schuld om zodoende tot een aflossing op de schuld te komen.

Let erop dat je bij de verkoop van bezittingen aan je besloten vennootschap goed kijkt naar alle belastinggebieden. Het kan zijn dat bijvoorbeeld inkomstenbelasting, overdrachtsbelasting of zelfs omzetbelasting is verschuldigd bij de verkoop. Dit blijft dus maatwerk.

Vraag het Alfa

Je ziet dat de nieuwe wetgeving enige financiële discipline van jou als aandeelhouder vergt. Het is  meer dan ooit tevoren van belang dat er geen onverwachtse overboekingen worden gedaan van de besloten vennootschap naar je privévermogen. Je schulden moeten onder het drempelbedrag blijven, ieder jaar. Dit om onnodige heffing van inkomstenbelasting te voorkomen.

Het jaarlijks bekijken van je financiële positie als aandeelhouder ten opzichte van je besloten vennootschap is voor komend jaar belangrijker dan in andere jaren. Zorg dat je ruim van tevoren voorsorteert op de wetswijzigingen in de inkomstenbelasting van komend jaar. En neem bij twijfel contact op met je adviseur.

Ten tijde van het schrijven van dit artikel, ligt de nieuwe wetgeving omtrent het excessief lenen bij de Eerste Kamer.