Gaat een bedrijfsoverdracht meer belasting kosten?

1 september 2020 | Door:  Jeannette van Stigt

Halverwege dit jaar heeft staatssecretaris Vijlbrief van Financiën 169 beleidsopties (‘bouwstenen’) aan de Tweede Kamer aangeleverd. Doelstelling is om het belastingstelsel te vereenvoudigen en te verbeteren. Een aantal van deze beleidsopties gaat over de nu bestaande en fiscaal zeer aantrekkelijke bedrijfsopvolgingsregelingen in de inkomstenbelasting (IB) en de Successiewet.

De bedrijfsopvolgingsregeling voor schenk- en erfbelasting, de BOR,  staat al langere tijd ter discussie. Een aantal voorstellen heeft als doel om deze regelingen te versoberen. Als deze voorstellen worden overgenomen, neemt de belastingheffing aanzienlijk toe. Niet alleen bij schenken of bij overlijden van een IB-onderneming, ook met name voor AB-aandelen (aanmerkelijk-belang-aandelen) in een BV.

Waar gaat het om?

De Belastingwet bevat bedrijfsopvolgingsregelingen bij schenking en vererving van een IB-onderneming en AB-aandelen in een BV. Dit voorkomt dat de continuïteit van een onderneming in gevaar komt omdat er belasting moet worden betaald. De regelingen bestaan uit een doorschuifregeling in de inkomstenbelasting en een voorwaardelijke vrijstelling in de Successiewet (BOR). De doorschuifregeling in de inkomstenbelasting zorgt ervoor dat geen inkomstenbelasting hoeft te worden betaald over de waarde van de aandelen. De vrijstelling voor de schenk- en erfbelasting is globaal € 1 miljoen. Als de onderneming meer waard is, dan is het meerdere voor 83% vrijgesteld.

Wat wordt voorgesteld?

De beleidsopties zijn mogelijkheden om de bedrijfopvolgingsregelingen te versoberen. Het gaat om opties: het nieuwe kabinet moet een keuze maken uit de mogelijkheden.

• Het meest vergaande voorstel leidt feitelijk tot bijna afschaffing van de BOR. Wel kan er dan nog gebruik worden gemaakt van de nu ook geldende betalingsregeling (10 jaar rentedragend (4%) uitstel van betaling). De betalingsregeling wordt dan mogelijk versoepeld. Voor de landbouwsector is belangrijk dat de BOR wel blijft bestaan voor het verschil tussen de vrije waarde en de voorzettingswaarde van het landbouwbedrijf. 
• Als variant op de afschaffing van de BOR wordt een verlaging van de vrijstelling van 83% naar 25% voorgesteld. Daarbij wordt de vrijstelling afgetopt op € 5 miljoen ondernemingsvermogen.
• Een andere gedachte is om aan derden verhuurd onroerend goed uit te sluiten voor toepassing van de BOR. Dit treft met name ondernemers die vastgoed verhuren en nu eventueel nog wel voor de regelingen in aanmerking komen.
• Ook wordt overwogen om de doorschuifregeling in de inkomstenbelasting af te schaffen. Dit leidt bij schenking of vererving van de AB-aandelen tot directe afrekening over de winstreserves tegen het dan geldende AB-tarief, nu 26,25% (vanaf 2021 26,9%).

De voorstellen zouden in 2022 kunnen ingaan.

Wat nu?

Welke keuze een nieuw kabinet maakt is op voorhand niet te zeggen. Duidelijk is wel dat de BOR onderdeel zal worden van politieke discussies met een onzekere uitkomst. Het kan nog wel even duren voordat (een deel van) de voorstellen echt worden doorgevoerd. Gezien de grote gevolgen van de invoering van de beperkingen is het zinvol om een geplande overdracht van AB-aandelen of een IB-onderneming (gedeeltelijk) mogelijk te vervroegen.