Gunstige bedrijfsopvolgingsregeling nadert haar einde?

28 juli 2022 | Door:  Martijn Smits

De laatste tijd is er steeds meer rumoer rondom de fiscale bedrijfsopvolgingsregeling. In dit artikel sta ik stil wat de bedrijfsopvolgings-regeling is, wat het rumoer inhoudt en of je nu wat moet en kunt doen.

De bedrijfsopvolgingsregeling (BOR)

De BOR is een fiscale regeling waarbij gebruik kan worden gemaakt van een ruime vrijstelling voor de erfbelasting (bij overlijden) of schenkbelasting (bij schenking) bij de overdracht van de onderneming naar een volgende generatie. Deze regeling moet voorkomen dat het voortbestaan van bedrijven in gevaar komt als er veel belasting betaald moet worden bij overlijden van of schenking door de overdrager. Als aan alle voorwaarden wordt voldaan bedraagt de vrijstelling 100% tot een bedrag van € 1.134.403 en een vrijstelling van 83% over het meerdere.

Naast de (ruime) vrijstellingen voor de schenk- en erfbelasting zijn er in de inkomstenbelasting doorschuifregelingen opgenomen voor het voorkomen van heffing van inkomstenbelasting bij de overdrager. Let wel: indien aan de voorwaarden van schenk- en erfbelasting wordt voldaan is deze vrijstelling definitief en is er afstel van belastingheffing. Bij de regeling in de inkomstenbelasting is alleen sprake van uitstel van belastingheffing doordat de inkomstenbelasting wordt doorgeschoven naar de overnemer. Deze belastingheffing komt bij het stoppen van de overnemer wel naar voren.

Het rumoer

Er is al langer (politieke) kritiek op deze regelingen omdat het de vermogensongelijkheid vergroot, de regelingen ingewikkeld zijn en grote uitvoeringskosten voor de belastingdienst met zich meebrengt.

Wat houdt het rumoer van de laatste tijd nu in? Het Centraal Planbureau (CPB) heeft dit jaar onderzocht in hoeverre de BOR voor de schenk- en erfbelasting en de doorschuifregeling voor de inkomstenbelasting “doeltreffend, noodzakelijk en doelmatig” zijn.

De BOR is volgens het CPB doeltreffend omdat de regeling er voor zorgt dat de continuïteit van ondernemingen geen gevaar loopt.

Volgens het CPB zijn er in de meeste gevallen wel genoeg middelen aanwezig om de erf- of schenkbelasting te voldoen als er geen BOR zou zijn. Met andere woorden: de BOR is niet noodzakelijk om het voortbestaan van bedrijven mogelijk te maken.

Het CPB overweegt daarom om de vrijstelling van de BOR te laten vervallen en deze te vervangen door een verruimde betalingsregeling. Bij het schenken of vererven van een onderneming zou dan wél schenk- of erfbelasting verschuldigd zijn. Voor zover de voortzetter van de onderneming deze belasting niet zelf kan financieren, zou de overheid (renteloos) uitstel van betaling kunnen verlenen.

Het CPB heeft het effect van de doorschuifregelingen voor de inkomstenbelasting niet goed kunnen onderzoeken omdat deze gegevens bij de belastingdienst ontbreken.
De belastingdienst weet wel of er bij een bedrijfsoverdracht gebruik gemaakt wordt van de doorschuifregeling, maar niet welk bedrag voor de inkomstenbelasting naar de toekomst toe wordt uitgesteld. Het CPB oordeelt dat de doorschuifregeling voor de inkomstenbelasting doelmatiger is dan de BOR, omdat er slechts sprake is van uitstel van belastingheffing en niet van afstel.

Het kabinet heeft laten weten dat stappen nodig zijn om arbeid en vermogen gelijker te belasten en de uitkomsten van het onderzoek mee te zullen nemen in de aanloop naar Prinsjesdag.

Wat nu?

Prinsjesdag vindt plaats op 20 september 2022 en dan worden de nieuwe fiscale plannen van het kabinet gepresenteerd. Verschillende voornemens voor de komende jaren zijn al opgenomen in de Voorjaarsnota 2022. Het is nog niet bekend of en hoe de BOR en/of de doorschuifregeling in de inkomstenbelasting bij schenken of erven van een onderneming wordt gewijzigd.

Houd er rekening mee dat het overdragen van jouw onderneming aan de volgende generatie meer belasting gaat kosten. In de Voorjaarsnota 2022 staan al veel fiscale maatregelen die de belastingheffing verhogen. Een versobering van de BOR, bijvoorbeeld door het verlagen van de vrijstellingen, zou een logisch gevolg kunnen zijn gezien de uitdagingen waar we nu voor staan (de stijgende inflatie, het klimaat, de stikstofcrisis).

En het kabinet kan zich gesteund voelen door de conclusies van het CPB van het onderzoek “Evaluatie fiscale regelingen gericht op bedrijfsoverdracht”.

Wellicht dat het fiscaal voordelig is om de bedrijfsoverdracht nog dit jaar te laten plaatsvinden. Neem contact op met jouw fiscaal adviseur van Alfa Accountants en Adviseurs om te bekijken of jij dit jaar nog gebruik kunt maken van de huidige vrijstellingen voor de schenk- en erfbelasting en/of de doorschuifregelingen in de inkomstenbelasting.

Voer voor de zomervakantie dus want het is zo 20 september 2022!