Toepassing van 'Multifunctionele Landbouw' doe je vanuit kracht

26 april 2023 | Door:  Klaas-Jan Janse

Het zijn roerige tijden in de landbouw waarbij, voor het gros van de ondernemers, de marge ruim was over het boekjaar 2022. De onvoorspelbaarheid vanuit  wet- en regelgeving en de situatie in de Oekraïne zorgen wel voor veel onrust. Deze ontwikkelingen geven veel onzekerheid naar de toekomst kijkend naar de grondstoffen- en rentemarkt. De ruime marge¹ van afgelopen jaar door de hoge melkprijs van gemiddeld ruim 57 cent en een kritieke melkopbrengst (KMO) van net boven de 45 cent gaf ruimte voor investeringen en de mogelijkheden om verbredingsactiviteiten op te starten en/of uit te bouwen. Dan kan je handelen vanuit kracht.

Nog even in het kort, wat is nu precies multifunctionele Landbouw (MFL); Het is landbouw welke naast de primaire tak wordt uitgeoefend. Denk hierbij aan boerderijverkoop met eventueel zelf verzuivelen en verkopen, educatie op de boerderij, camping/logies activiteiten, zorgboerderijen, agrarische kinderopvang en agrarisch natuurbeheer.

De omzet in MFL is nog altijd groeiende in de periode 2007-2020², al zien we wel verschillen ontstaan in de soort MFL en de omzet per activiteit. Als voorbeeld de agrarische kinderopvang. Hierin zien we geen grote toename van het aantal bedrijven als wel in het aantal kindplaatsen per bedrijf en hogere tarieven wat een forse omzet stijging genereerd. Ook de vraag naar dit type opvang speelde zeker een rol.

Er is in de afgelopen jaren ook veel invloed op de omzet geweest op de diverse activiteiten door de Covid-19-pandemie en momenteel door de huidige wereldeconomie door de situatie in de Oekraïne. De boerderij educatie werd door Covid bijna tot bijna nul gereduceerd, terwijl de verkoop vanuit o.a. landwinkels een grote toename heeft bewerkstelligd in zowel omzet als aantal bedrijven. Ook in het jaar 2022 zagen we door een (zeer) hoge melkprijs weer iets uitzonderlijks gebeuren en dat is dat zelfverzuivelaars meer (melk)opbrengsten genereerden door melk aan een fabriek of de spotmarkt te leveren in plaats van zelf te verzuivelen.

De huidige stikstof problematiek en de situatie in de Oekraïne geeft ook nog veel onrust en onzekerheid voor de komende periode. Al met al tijden waarin inzicht in je cijfers met BAS-rapportages, cruciaal is om tijdig keuzes te maken in bijvoorbeeld investeringen en/of (om)schakelen binnen de huidige activiteiten. 

Bovengenoemde verbredingsmogelijkheden kunnen een mooie plus geven in het resultaat en daarnaast het totale bedrijfsrisico verkleinen door spreiding van inkomsten. Maar hier zijn wel een aantal voorwaarden aan verbonden:

• Werk vanuit kracht en niet vanuit onmacht. Daarmee bedoelen we dat er stappen kunnen worden genomen als het bedrijf er “financieel” gezond voorstaat. 
• Maak een DISC-Scan om inzicht in jezelf als ondernemer te krijgen, waar ligt je kracht?
• Doe goed marktonderzoek in de regio. Wat is er al en waar is behoefte aan en maak een SWOT-analyse.
• Breng in kaart of er mogelijkheden zijn binnen de huidige NB-vergunning en zijn daar aanpassingen in nodig?
• Zijn er subsidiemogelijkheden landelijk of provinciaal?

Het voornaamste is dat het, voor de grootste groep, ten alle tijden een tweede tak is en blijft. Kijk vooral ook binnen de mogelijkheden van het eigen bedrijfsprofiel en arbeidsfilm. Maar misschien wel het voornaamste, maak keuzes waar jezelf als ondernemer volledig achter kan staan en waar je (veel) tijd en energie in wil en kan steken. Laat je goed voorlichten en begeleiden door je adviseur binnen Alfa zodat naar alle mogelijkheden en risico’s worden gekeken.

Met ruim 30 kantoren zijn we overal dichtbij.

Bronnen;

1. Uitgangspunten cijfermatige onderbouwing analyse gemiddelde cijfers Alfa Accountants en Adviseurs.
2. Meulen, van der, H.A.B. et al., 2022. Kijk op multifunctionele landbouw; Omzet 2007-2020. Wageningen, Wageningen, University & Research, Rapport 2022-030. 26 pp.