Gerben Braakman: “Wij zijn melkveebedrijf, zorgboerderij en natuurbeheerder ineen”

1 november 2019 | Door:  Betty Schaapman - Nagelhout

Het gebeurt allemaal in het Drentse Dwingeloo; hier staat de Agara Hoeve, het bedrijf van de broers Gerben en Roelof Braakman en hun echtgenotes, Agnitha en Anne-Marleen. Zeven jaar geleden namen ze het bedrijf van hun vader over – en in die periode gebeurde er veel. Doorgaan met biologisch boeren was daarbij nooit een onderwerp van discussie, wel kwam er wat bij: woonzorg en natuurbeheer. Die combinatie geeft de families Braakman veel voldoening. Zij slagen er op deze manier in om landbouw, zorg en natuurbeheer in elkaar te laten grijpen, vanuit hun christelijke levensovertuiging.

Gerben: “Mijn vader koos destijds heel bewust voor biologisch boeren. Dat heeft natuurlijk een reden; hij werkte voor die tijd bij een behoorlijk intensief bedrijf. Toen hij op deze plek opnieuw startte, koos hij er bewust voor om biologisch te gaan boeren. Hij dacht op deze manier beter het ‘rentmeesterschap’ te kunnen invullen vanuit zijn christelijke levensfilosofie. Ik vind dat nog steeds een dappere keuze. Veel ‘collega-boeren’ raadden het hem toen ook expliciet af, zeiden ‘Doe dat nou niet!’, maar mijn vader is een echte pionier. Het bood hem een nieuwe uitdaging op de arme Drentse zandgrond. Bovendien, als je biologisch boert, moet je een betere boer zijn. Je kunt je fouten namelijk niet maskeren met kunstmest of een beetje gifspuiten. Het viel in het begin niet mee; hij heeft behoorlijk moeten bikkelen.”

Groen gras

De inspanningen van vader Anton, beide broers en hun echtgenotes hebben geloond. Het bedrijf, het land, ligt er prachtig bij. “Ze zeggen altijd wel dat het gras bij de buurman altijd groener is, maar ik kan je vertellen dat ons gras ook mooi groen is! Wel is het zo dat we in het begin een dip hebben gehad, de grond moest ‘afkicken’, maar door die fase zijn we heen. Hoe langer we biologisch boeren, hoe mooier we het vinden en hoe zuiniger we ook op ons bedrijf zijn. Op dit moment hebben we 115 melkkoeien en 7,5 hectare maïs, maar we verbouwen voornamelijk gras met klaver. Maïs verbouwen is wel een uitdaging als je biologisch wilt boeren. Zo hadden we in het verleden veel last van kraaien die de jonge plantjes eruit trokken en dit jaar zorgen bodeminsecten en droogte voor slechtere opbrengsten. Maar dat zijn uitdagingen die de reguliere boer ook heeft.” Vader Anton Braakman komt overigens nog met enige regelmaat langs om een helpende hand te bieden op het bedrijf – als dit in zijn agenda past.

Van droom naar werkelijkheid

Agnitha en Anne-Marleen werkten ruim tien jaar geleden nog bij verschillende zorginstellingen, maar hadden toen al wel een gemeenschappelijke droom: hoe mooi zou het zijn, als we zorg ook bij huis zouden kunnen halen? “Vanaf 2009 kregen die ideeën steeds meer vorm: woonzorg op de boerderij. We bieden nu 24-uurs opvang voor mensen die om uiteenlopende redenen niet meer thuis kunnen wonen. Wij vinden het mooi om met mensen hun talenten te ontdekken en te ontwikkelen.” In 2013 werden bouwtekeningen gemaakt, startte het vergunningentraject en kwam de financiering rond. Een pittig traject, maar de familie Braakman zette door; in 2015 stonden er twee bedrijfswoningen op het erf en vandaag de dag prijkt er een kwaliteitskeurmerk voor hun zorgverlening aan de muur.

Begeleiding en productiviteit

De Agara Hoeve biedt momenteel woonzorg voor vier personen. Gerben licht toe: “Ze helpen mee met de zorg voor de dieren, dus elke dag voeren, water geven, een schoon ligbed verzorgen. Ook moeten de koeien naar buiten, die moeten elke dag een verse hap gras hebben. Dat contact met die dieren is heel belangrijk voor hen. Waarom? Dieren zijn eerlijk in hun contact, ze maken dingen los in mensen die wij niet kunnen.” De bewoners helpen mee op het bedrijf of ze gaan overdag naar hun eigen werk. “Ze lopen met ons mee op de boerderij, kunnen ook wat zelfstandig klusjes doen. Belangrijk is dat er geen druk op ligt. Wij proberen de bewoners hier zodanig te stimuleren in hun ontwikkeling, dat ze hierna kunnen doorstromen naar een (zo mogelijk) zelfstandige woonplek.” 

Natuurbeheer

Naast het melkveebedrijf en de woonzorg heeft natuurbeheer een waardevolle plek binnen de activiteiten van de Agara Hoeve. Het bedrijf grenst aan het mooie natuurgebied ‘Het Leggelderveld’. In overleg met Staatsbosbeheer zorgen Gerben, zijn familie en de bewoners voor het beheer van de bossen rondom hun land. “Onze bewoners vinden het prachtig om die boswal te beheren. Bomen zagen, hout kloven; dat vinden ze geweldig werk. Dat hout gebruiken wij deels voor de verkoop en het andere deel gaat bij ons de houtkachel in, waardoor we minder gas hoeven te verstoken. Met Staatsbosbeheer kwamen we nader in contact toen we bezig waren met de pilot van ons bedrijfsnatuurplan. Vanuit de gedachte: hoe kunnen we de natuurwaarde versterken, het landschap laten zien en de biodiversiteit bevorderen? Zo kwam er jonge aanplant, kruidenrandjes langs het gras, gebruiken we het maaisel uit sloten weer als bemesting, etc. In die zin is natuurbeheer voor ons een heel mooi element dat zorg en landbouw bij elkaar brengt. We willen zorgvuldig met de natuur en met energie omgaan, vandaar ook de zonnepanelen op het dak.”

Waar gaat het naartoe?

Tien jaar geleden bestond de Agara Hoeve uit een stal voor tachtig koeien. Dat plaatje verschilt behoorlijk van de stand van zaken in 2019. “We zijn er trots op wat we in die tijd voor elkaar gekregen hebben. Dat betekent overigens niet dat we stilzitten. Op dit moment oriënteren we ons volop op de toekomst. We zitten een beetje op een kantelpunt; gaan we personeel aannemen of niet? Er zijn ideeën om een nieuwe jongveestal te gaan bouwen en om het aantal appartementen uit te breiden, zodat we meer bewoners welkom kunnen heten. Tegelijkertijd blijft het belangrijk om scherp te boeren, ook wij moeten ons buigen over de stikstofproblematiek, fosfaatrechten, enz. Alfa is vanaf het prille begin onze accountant geweest, helpt ons om fiscale voordelen te behalen en doet het gebruikelijke jaarwerk. Het meeste contact hebben we daarbij met Betty Schaapman van Alfa Meppel. Het contact met haar is altijd prettig. Voor ons is het fijn om te weten dat Alfa veel kennis in huis heeft en ook goed begrijpt voor welke uitdagingen landbouwbedrijven in deze tijd staan.”